Barcha ta’lim tizimidagi tashkilotlarning bino va inshootlarini saqlanishi va ularga texnik xizmat ko‘rsatish bo‘yicha y o‘ riqnoma

bartaraf etish usullari.

№	Nosozlik	Nosozlik belgilari	Nosozlik sabablari	Nosozlikning oldini olish yoki bartaraf etish usullari
1	2	3	4	5
Markazlashgan isitish tizimi qozonlar va qozonxona uskunalari
M1	CHo‘yan qozonlar bo‘linmalaridagi darzlar	Suv sizadi,suv sizi-shidan chiyillagan tovush chiqadi	a) tizim qozon orqali suv bilan tez to‘lgan	a) tizimga suv faqat orqaga qaytish magistrali orqali beriladi, qozon- lardan keluvchi bo‘shatish quvuriga teskari klapan o‘rnatiladi
			b) qozonlarning pastki qismida kir to‘planib qolgan	b) qozonlar har yili ro‘para bo‘linma- dagi pastki teshiklar orkali suv chi- qargan holda yuvib tozalanadi
			v) bo‘linmalarning ichki yuzasida qasmoq hosil bo‘lgan	v) qozonlar ishqor bilan yoki xlorid kislotaning ingibirlagangan eritma- si bilan tozalanadi. Tizimdan suv sizish sabablari bartaraf etiladi va zarur bo‘lmasa, u bo‘shatilmaydi
			g) forsunkalar yoki gaz go-relkali qurilmalar turi va tizimiga ko‘ra qozon-larga to‘g‘ri kelmaydi	g) qurilmalar almashtiriladi (ular o‘txona bo‘shlig‘i uzunligi va hajmi bo‘yicha bir tekis qizishini ta’min-lamog‘i lozim)
	2	3	4	5
	CHo‘yan qozonlarning nippelli birikish joylaridan suv sizi-shi	qozon o‘txonasiga suv tomadi (yuqorigi nip-peldan suv sizadi, dud-buronning qozon o‘txonasi bilan tutashuvchi qismida suv to‘planib qolgani tufayli tortish yomonlashadi (pastki nippeldan suv sizadi)	a) nippellar bo‘g‘izlarga moslanmagan	a) qozonlar qismlarga ajratiladi va qayta yig‘ilib, aniqlangan nuqsonlari bartaraf etiladi
			b) nippelli birikish joylari asbest chilvir bilan haddan tashqari zichlangan	b) shuning o‘zi
			v) nippellar zanglagan	v) shuning o‘zi
	qozon bo‘linmalari o‘rtasida 2mm dan katta tirqishlar bor	qozon o‘txonasining pastki qismida alanga tillari chetga og‘adi; chiqayotgan gazlarning harorati baland bo‘ladi	a) qozonlar sifatsiz yig‘ilgan	qozonlar qismlarga ajratilib, qayta-dan yig‘iladi, qishda esa tirqishlar o‘tga chidamli tuproq va maydalangan asbestdan tayyorlangan mastika bilan berkitiladi (vaqtinchalik chora sifatida)
			b) nippelli birikish joylarini zichlash uchun keragidan ko‘p miqdorda asbestchilvir ishlatilgan
	Po‘lat qozonlardan suv sizishi	o‘txona yoki kulxonaga suv tomadi (ichki bara-bandan suv sizadi); qoplama namiqqanligi sababli tortish yomon-lashadi (tashqi bara-bandan suv sizadi)	a) devorlar zanglagan	a) g‘ishtin tayanch bilan qozon o‘rtasiga asbest chilvir tiqiladi. qoplamadagi yoriqlar darhol berkitiladi, chunki chiqib ketayotgan gazlarga ana shu yoriqlar orqali sovuq havo aralashadi. qo-zonlarga suv kelishi kamaytiriladi, buning uchun esa tizimdan suv sizish sabablari bartaraf qilinishi kerak
			b) tizim qozonlar orqali suv bilan tez to‘layotgan-ligidan parchin mixlar va choklardan suv sizmoqda	b) tizimlarga suv faqat orqaga qay- tish magistrali orqali beriladi; qo-zonlardan keluvchi bo‘shatish quvuriga teskari klapanlar o‘rnatiladi
	Po‘lat qozonlarning devori bukilib ko‘ta-rilgan	metall qipqizil bo‘-lib qoladi (nosozlik paydo bo‘lishining bo-shida), devor nosoz joyining shakli o‘zga-radi	a) qasmoq qatlami bor	a) qozonlar har yili zubilo yoki qat- tiq sim-cho‘tka bilan qasmoqdan toza- lanadi
			b) suv moylar bilan if-loslangan	b) qozonga suv suvo‘tkazgichdan kelma- yotgan bo‘lsagina, suvdan namunalar olinib tekshiriladi. Bukilgan joy 70 mm dan katta bo‘lmaganda devorni qizdirgan holda to‘g‘rilanadi, 70 mm dan katta bo‘lganda esa shikastlangan joy kesib olinadi va yamoq solib payvandlanadi
	2	3	4	5
	Haroratningetarli-gacha ko‘tarilmasligi	a) suvning harorati haddan tashqari past bo‘ladi	a) qozonlarning isish sirti etarli emas	a) havo berish o‘txonalari quriladi yoki qozonlarning isitish sirti kat-talashtiriladi
			b) yoqilg‘ining sifati yomon	b) loyihada ko‘rsatilgan yoqilg‘i ishla-tiladi yoki o‘txona foydalanilayotgan yoqilg‘iga moslab o‘zgartiriladi
			v) havo berish qurilmala-ri nosoz	v) havo kirish yo‘lidagi nozichliklar (qozonxona poliga brandspoytdan suv quyilganda uning tepasida havo pu-fakchalari paydo bo‘lishidan aniqlanadi) hamda havo yo‘li va havo berish qutisi shamollatish qurilmasiga ulangan joylardagi nozichliklar bartaraf etiladi, shamollatish qurilma-si kirdan tozalanadi, uzatmaning bo‘-shashib qolgan tasmasi taranglashti-riladi yoki yassi tasmali uzatma ponasimon tasmali uzatma bilan almashti-riladi)
			g) dudburon yaxshi tortma-yapti	g) dudburon loyixaga binoan uzayti -riladi
			d) qasmoq va qurum bor	d) qozon qasmoq, qurum va kuldan to­- zalanadi
		b) qaytayotgan suvning harorati juda past bo‘ladi	a) orqaga qaytish magist­rali izolyasiyasi yomon ah-volda yoki yo‘q	a) izolyasiya tuzatiladi
	2	3	4	5
			b) orqaga qaytish magist-ralining kanaldagi qis-mini sizot suvlar bosgan	b) kanalda nam o‘tkazmaydigan qatlam hosil qilinadi yoxud orqaga qaytish magistrali asbest-sement quvurlar g‘iloflar ichida o‘tkaziladi
		v) qozondagi bug‘ bosi-mi nihoyatda past bo‘la-di	v) chiqarib tashlovchi saq-lash qurilmasining ba-landligi etarli emas yoki yukli saqlash klapani soz-lanmagan	v) chiqarib tashlovchi qurilmaning ba-landligi talab etilgan o‘lchamgacha oshiriladi yoki saqlash klapani sozlanadi
	Uzatish va qaytish magistrallaridagi suv haroratlari o‘r-tasidagi farq katta	issiq suv harorati me’yorida, qaytayotgan suvniki esa haddan tashqari past bo‘ladi	a) tizimda hisoblab aniq-langanidan kam suv aylanmoqda. Nasosning ish unumi keragidan oz	a) korpus kirdan tozalanib, uzatma tasmasi taranglashtiriladi (yoki yassi tasmali uzatma ponasimon tasmali uzatma bilan almashtiriladi), nasos­ning ish unumi keragicha oshiriladi yoki uning o‘rniga unumliroq nasoc o‘r- natiladi
			b) sifatsiz montaj qilinganligi yoki quvur-larda kir va tuz yig‘ilganligi tufayli tizimning qarshiligi loyihadagidan kattaroq	b) nasosning aylanish soni keragicha oshiriladi yoki o‘rniga quvvatlirog‘i qo‘yiladi
			v) qozonxonadagi yoki is-siqlik xonasidagi biror-ta surma qopqoq oxiriga-cha ochilmagan	v) ishlayotgan qozonlar va nasosning hamma zadvijkalari oxirigacha ochib qo‘yiladi yoki buzilgan surma qopqoq tuzatiladi (agar u oxirigacha ochilmayotgan bo‘lsa)
	2	3	4	5
			g)quvurlarning izolyasiya-si yomon ahvolda yoki yo‘q	g) izolyasiya tuzataladi
			d) erto‘ladagi kanalga yoki er ostiga yotqizilgan qu-vurlarni sizot suvlar bosgan	d) kanalda nam o‘tkazmaydigan qatlam hosil qilinadi yoki orqaga qaytish magistrali asbest-sement quvurlar-g‘iloflar ichida o‘tkaziladi
	Uzatish va qaytish magistrallaridagi suv haroratlari o‘r-tasidagi farq kichik	issiq suv harorati me’yorida, kaytayotgan suvniki esa juda ba­land bo‘ladi	nasoslarning ish unumi haddan tashqari yuqori	nasoslarning aylanishlar soni kamay-tiriladi yoki ulardagi surma qopqoq bir oz berkitib qo‘yiladi
	qozonlar qoplamasi-ning gazburonlari emirilgan	tortish yomonlashadi va qozondan qozonxonaga gaz chiqadi	qoplamaning sifati yomon, qoplamasi qurimas-dan turib qozon jadal ishlatilgan; poydevori sifatsiz terilgani sababli qozon cho‘kkan	poydevor va qoplamasining sifatli bo‘lishi ta’minlanadi; dastlabki bir necha kun mobaynida qozon kichik ja-dallikda ishlatiladi
	Tortish etarli emas	suv harorati yoki bug‘ bosimi keragicha ko‘ta-rilmaydi	a) dudburonning o‘txona bilan tutashgan qismi nam tortgan (chiqayotgan gazlarning harorati past-ligidan bilinadi) b) dudburonning o‘txona bilan tutashgan qismi zich emas	a) dudburonning o‘txona bilan tutash­gan qismi nam o‘tkazmaydigan qatlam bilan qoplanadi yoki sizot suvlar drenaji quriladi dudburonning o‘txona bilan tutashgan qismidagi zichligi buzilgan joylar loy bilan berkitilib, uning o‘zi su-valadi va bo‘yaladi
	2	3	4	5
			v) bo‘linmalar oralig‘ida-gi gazburonlarga narsa tiqilib qolgan	v) bo‘linmalar oralig‘idagi gazburonlar isitish mavsumi davomida kamida 2-3 marta kul, mayda yoqilg‘i va qurumdan tozalanadi
			g) kojux cho‘yan qozonga zich tegib turmayapti	g) kojux qozonga, uning tozalash qopqoqlari esa joyiga yaxshilab moslanadi, kojux bilan qozon oralig‘iga as­best karton qo‘yiladi, kojux chetlaridagi hamma tirqishlar mayda asbest qo‘shilgan o‘tga chidamli loy bilan berkitiladi
			d) dudburonning o‘txona bilan tutashgan qismi va dudburonning og‘ziga narsa tiqilib qolgan	d) tiqilib qolgan narsalar olib tashlanib, dudburonning o‘txona bilan tu­tashgan qismining buzilgan joyi ta’mirlanadi, uning ichida qolib ketgan qolip taxtasi yondiriladi, burilish joylari yaqinida tozalash teshiklari ochiladi
			e) dudburon kesimining yuzasi etarli emas j) ishlamayotgan qozon or-tidagi shiber ochiq z) qozonxonaga tashqari-dan kam havo kelmoqda (qozonxonaga kirish eshi-gi ochilganda tortish da-rajasi yaxshilanishidan bilinadi)	e) dudburon kesimining yuzasi keragicha oshiriladi j) o‘tyoqarlarga bunday xatoga yo‘l qo‘yish mumkin emasligi tushuntiriladi z) yangi havo kiritadigan va qozonlar ortidagi isimagan havoni chiqarib yuboradigan shamollatish qurilmasi o‘rnatiladi
	2	3	4	5
11	qo‘lda ishlatiladi-gan nasoslar nosoz	suv bermay qo‘yadi	a) klapanlar zich tegib turmaydi («Alveyler» na-sosida)	a) klapanlar tagidagi qistirmalar yangilanadi
			b) parrak bilan korpus o‘rtasidagi tirqish juda katta («Alveyler» naso-sida)	b) nasos almashtiriladi
			v) qopqoq korpusga zich tegib turmaydi («Alvey­ler» nasosida)	v) haddan tashqari qalin qistirma o‘rniga 3 mm dan qalin bo‘lmagan yangisi qo‘yiladi
			g) porshen manjeti eyil-gan (BK nasosida)	g) manjet yangilanadi
12	Sirkulyasion nasos-larning nosozligi	a) ishlaganda haddan tashqari shovqin chiqa-di	a) nasos noto‘g‘ri yig‘il-gan b) nasos va dvigatel bitta o‘qda noto‘g‘ri markazlan-gan	a) nosozlik bartaraf etiladi b) nasos dvigatelga qistirmali bolt­lar yordamida biriktiriladi
			v) yarimmuftalardagi boltlar bo‘sh mahkamlan-gan	v) nosozlik bartaraf qilinadi
			g) tasmali uzatma metall yordamida ulangan	g) ulash uchun faqat xom teridan qi- lingan tasma ishlatiladi
	2	3	4	5
			d) nasosning aylanishlar soni nihoyatda katta	d) bu nasos kam aylanishlar sonida kerakli ish unumi va bssimni ta’-minlaydigan (hisoblab aniqlanadi) yangi nasos bilan almashtiriladi
			e) isitish quvurlari de-vor yoki orayopmalarga bi-kir qilib mahkamlangan	e) bu joylarda quvurlar tovush o‘tkaz-maydigan material bilan to‘ldirilgan gilza ichiga olinadi
			j) nasosning bosim hosil qiladigan qismida yoki oraliq patrubokda g‘udur-lar, g‘uddalar bor	j) nasos qismlarga ajratilib, g‘udur yoki g‘uddalar kesib olib tashlanadi yoki ko‘chma charxtosh bilan yo‘qotiladi
			z) poydevori sifatsizli-gidan nasos titraydi yoki poydevor bo‘ylab siljiy-di	Z) poydevor almashtirilib, u bilan nasos o‘rtasiga egiluvchan qistirmalar qo‘yiladi. Nasos prujina va po‘lat amortizatorli asosga o‘rnatilsa, nati- ja yaxshiroq bo‘ladi
			i) quvurlar nasosga bikir kilib biriktirilgan	I) quvurlar armaturalangan rezina shlangdan qilingan uloq yordamida bi- riktiriladi
		b) nasosning ish unumi va u hosil qiladigan bosim kamayadi	a) tasma kuchli sirpan-mokda	A) tasma taranglashtiriladi yoxud yassi tasmali uzatma ponasimon tasmali uzatma bilan almashtiriladi
			b) nasos kuraklari if-loslangan	B) g‘ildirak tozalanadi
	2	3	4	5
			v) so‘ruvchi quvurdagi sal-niklar yoki flanetslar or-qali havo so‘rilayotir	V) salnik burab mahkamlanadi yoki uning tiqmasi yangilanadi; flanetslar burab mahkamlanadi yoxud ular orasi- dagi qistirma almashtiriladi
			g) nasos g‘ildiragi teska-ri tomonga aylanadi (dvigatel elktr tarmog‘iga noto‘g‘ri ulangan)	G) nosozlik bartaraf etiladi
			d) nasoslar aylanma li-niyasining surma qopqog‘i ochiq yoki zichlik buzilgan	D) surma qopqoq zich qilib berkitila- di yoki zarur bo‘lsa, tuzatiladi
		v) nasos yoki dvigatel haddan tashqari qiziy-di	a) nasos kir yoki qum bi-lan ifloslangan b) salnik kuchli burab mahkamlangan (dvigatel o‘chirilgandan keyin nasos asta-sekin emas, balki darhol to‘xtaydi)	A) nasos qismlarga ajratiladi va to-zalanadi b) salnik bo‘shashtiriladi yoki almash­tiriladi
			v) moylovchi halqa qisi-lib qolgan yoki shikaet -langan	v) halkaning qisilib qolish sababi bartaraf etiladi yoki u almashtirila­di
			g) moyda kir va qum ko‘p	g) iflos moy chiqarib olinib, pod-shipniklar kerosin bilan yuvib tozalanadi va moylash qutilariga sifatli moy to‘ldiriladi
1	2	3	4	5
13	Havo beradigan ven-tilyatorning nosozligi	a) ishlaganda haddan tashqari shovqin chiqa-di	a) aylanishlar soni juda katta	a) ventilyator kam aylanishlar sonida kerakli ish unumi va bosimni ta’-minlaydigan yangisi bilan almashtiriladi
			b)ventilator kojuxining ayrim joylari shikast-langan	b) nosozlik bartaraf qilinadi
			v)g‘ildirakning muvozana-ti buzilgan	v) shuning o‘zi
			g) tasma metall yordamida ulangan	g) tasma faqat xom teri bilan ulanadi
			d) poydevor titraydi	d) poydevor yangilanib, u bilan ventilyator o‘rtasiga egiluvchan (rezina) qistirmalar qo‘yiladi
			e) havo yo‘llari ventila-torga to‘g‘ridan-to‘g‘ri bi-riktirilgan	e) havo yo‘llari ventilyatorga moy shimdirilgan brezentdan tayyorlangan yumshoq uloqlar vositasida biriktiriladi
			j) havo yo‘li uy devorla-riga bevosita mahkamlan-gan	j) devorni kesib o‘tadigan joyda havo yo‘li tunukadan yasalgan gilza ichiga olinib, u bilan gilza o‘rtasidagi aylana bo‘shliq tovush o‘tkazmaydigan material bilan to‘ldiriladi
	2	3	4	5
		b) ventilyatorning ish unumi kamayadi (havo berish qurilmasi ishga tushirilganda qozonning jadalligi bir oz o‘zgarishidan bilinadi)	a) ventilyator begona nar-salar bilan ifloslangan	a) so‘rish teshigiga metall to‘r o‘rnati- ladi
	Surma qopqoqning nosozligi	surma qopqoq zich ber-kitilganda ham suv o‘t-kazib yuboradi	disklarda tuz yig‘ilgan	tuzni yo‘qotish uchun haftasiga bir marta barcha surma qopqoqlar shpin-dellarini boshidan oxirigacha bir ne- cha bor aylantirish lozim. Nosoz sur­ma qopqoqni qismlarga ajratib, disksimon halqalari va uyalarini te- kislash zarur