Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

37. Yer ellipsoidlari va ularning o‘lchamlari


38. Burchak o‘lchash asboblari haqida ma’lumot bering
Teodolit – burchak o‗lchash asboblari ichida eng murakkabinbo‗lib, u bilan vertikal va gorizontal burchaklar o‗lchanadi. Uning gorizontal va vertikal doiralarida gradusni aniq hisoblash uchun
vernerlar o‗rnatiladi va ular 0-3600 li burchaklarni aniq ifodalaydi. Plan olish ishlarida eng ko‗p qo‗llaniladigani taxiometr teodoliti bo‗lib, unda bir vaqtning o‗zida gorizontal va vertikal burchaklar o‗lchanadi, joyning o‗zida istalgan nuqtaning planli holatini va balandligini aniqlash mumkin. Ekker – kichik maydonlarning uncha katta aniqlik talab qilinmaydigan planlarini olishda qo‗llaniladi. Ekker asbobi joyda 450, 900 va 1350 li burchaklarni o‗lchaydi. Ekkerning oddiy, optik va rgplazmali turlari mavjud, shulardan oddiy ekker qo‗llanilishi
jihatidan qulay hisoblanadi. Oddiy ekker – uzunligi 15-20 sm,
qalinligi 1,5-2 sm, eni 2-3 sm bo‗lgan ikkita taxtacha bir-biriga ―+‖
shaklida birlashtiriladi va taxtachalar orasidagi burchak 900 bo‗lishi
lozim (8-rasm). Taxtachalarning to‗rt uchiga 4 dona dioptir (mix)
o‗rnatiladi, ular ham 900 li burchak hosil qilishi kerak. Ushbu asbob
bilan quyidagi ishlar amalga oshiriladi.
39. Raqamli nivelirlar va ularning ishlatilish joylarini izohlang
l Dini 11 va Dini 21 raqamli nivelirlar (18-rasm) bilan 1 km yo‗lni to‗g‗ri va teskari yo‗nalishlarda invar
reyka qo‗llanib 0,3 mm aniqlikda, oddiy buklama reyka qo‗llanib esa 1 mm aniqlikda o‗lchash mumkin.
Stansiyada turib 2,5 m dan 100 m gacha masofadagi nuqtalar 4 daqiqa vaqtda o‗lchanadi. Nivelirda o‗rnatilgan kompensatorning ishlash chegarasi 15' ga teng. Nivelirda gorizontal doira o‗rnatilgan bo‗lib, uning bo‗lak qiymati 1° ni tashkil qiladi. Nivelirda joylashtirilgan dastur quyidagi ishlarni bajarishni ta‘minlaydi: alohida o‗lchashni, qayta o‗lchashni, o‗rtadan va oldinga nivelirlashni, rejalash ishlarini va nivelir yo‗lini tenglashni amalga oshirish lozim. Reykalardan olingan sanoqlarni nivelir yodiga yozib saqlash yoki asbob displeyi (ekrani) dan o‗qib jurnalga yozish mumkin.