Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

52. Topografik xaritaning ramkasi va ramkadan tashqari yozuvlar haqida ma’lumot bering
Topografik xaritalar, bizga biror joy, yo'l yoki geografiyaviy maqsadlarning joylashuvi va o'lchovlarini yaxshi bildirish uchun yordam beradigan keng turdagi ma'lumotlarni ko'rsatadigan xaritalardir. Bu xaritalar orqali biz joylar o'lchovlarini, havolalar va tepe-tasvirni o'rganishimiz mumkin bo'ladi.
Topografik xaritalarning ramkasi juda muhimdir, chunki bu orqali bizga joylashuvi va o'lchovlar aniq o'rgangan bo'lib, kengaytirilgan ma'lumotlarni tushunamiz. Jismoniy koordinata sistemalari yordamida topografik xaritalar ramkadan olingan o'lchov ma'lumotlarni aniq belgilaydi.
Biroq, xarita ramkasi va ramkadon tashqari yozuvlar ham muhimdir. Bu yozuvlar topografik xaritalarda qaysi joyda nima joylashganligi haqida ma'lumot berish uchun ishlatiladi. Masalan, geografiyaviy obyektlar, geologik shakllar, yopiq joylar va boshqalar haqida ma'lumotlarni yozuvlar yordamida olishimiz mumkin. Aniqlash maqsadida yozuvlar dan emas, xaritaning maqsadiga muvofiq namoyish etish uchun hamdan ma'quldir. Yozuvgalarning yordamida, topografik xaritalar ma'lumotlari tushirish, tushuntirish va ma'lumotlarni to'g'ri o'rgatish imkoniyatich bo'ladi.
Yaqinda topografik xaritalar bilan shug'ullanish, xarita ramkasi va ramkadan tashqari yozuvlarni ham chuqurroq o'rganishga imkoniyat yaratadi.
53. Topografik plan va xaritalaming proyeksiyasini tushuntiring
Topografik planlar va xaritalar, geodeziya va kartografiya sohasidagi tadqiqotchilar tomonidan ishlatiladigan iki turli ma'lumotnashr hisoblanadi. Ularni tushunish uchun, ularning proyeksiyasini, yoki chizilish shaklini, bilish muhimdir.
1. **Topografik Planlar:**
- **Maqsad:** Topografik planlar, kichik hududlarda joylashgan bir nechta nuqtalar orasidagi ko'rsatkichlarni, tuzilmalarni va inshootlarni tasvirlaydigan chizmalar hisoblanadi.
- **Proyeksiya:** Topografik planlar, kengligi uzunligi bilan solishtirish uchun koordinatalar orqali chiziladi. Odatda, joylashuv va boshqa nuqtalarni ifodalovchi chiziqcha, chizma yoki yorliqlar ishlatiladi. Proyeksiya shakllari odatda ma'mulot, ko'orqin yoki keskin burchakli proyeksiyalar bo'lishi mumkin.
- **Chegaralar:** Topografik planlarda hududlarni aniq ko'rsatish uchun chegaralar, koordinatalar va umumiy xususiyatlarni tasvirlaydigan yozuvlar ishlatiladi. Boshqa topografik elementlar, masalan, kuchlarni, g'azni, yomg'irni, qumqo'rg'onni va boshqa obyektlarni tasvirlaydigan simvollar ham chiziladi.
- **Ma'lumotlar:** Topografik planlarda qo'shimcha ma'lumotlar, yani koordinatalar, chegaralar, va boshqa umumiy ma'lumotlar ham keltiriladi.
2. **Topografik Xaritalar:**
- **Maqsad:** Topografik xaritalar, katta hududlarda joylashgan geografik joylashuvlarni va asosiy shakl va sohil obyektlarni tasvirlaydigan chizmalar hisoblanadi.
- **Proyeksiya:** Topografik xaritalar, katta hududlardagi yer joylashuvlarini koordinatalar orqali ifodalovchi koordinatali proyeksiyalarni ishlatadi. Odatda, uzunlik va kenglikni bir xil o'lchovda tasvirlaydigan UTM (Uchta Qutb Markazi) proyeksiyasi ishlatiladi.
- **Chegaralar:** Xaritalarda, chegaralar, hududlarni, masalan, mamlakat, shahar yoki viloyat chegaralarni belgilovchi yorliqlar orqali tasvirlanadi. Chegaralar proyeksiya xaritalariga nisbatan o'zgaruvchanligi pastroq bo'lib, umumiy xarita hududlarini ko'rsatish uchun ishlatiladi.
- **Ma'lumotlar:** Topografik xaritalarda, umumiy xususiyatlarni tasvirlaydigan ma'lumotlar, koordinatalar, joylashuvlar, yo'l-yuvalar, daryolar, ko'zgarishlar va boshqa obyektlarni ifodalaydigan chizmalar, simvollar va yozuvlar ham keltiriladi.