Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

46. Vertikal burchakni o‘lchashni izohlang
Topografiya teodolit va taxiometr berilgan bo'lgan bir necha alatlar o'lchovlarni amalga oshirish uchun ishlatiladi. Vertikal burchaklar, yani bir xaritadagi engeklar yoki joylashuvi xususiyatlari, teodolit yordamida o'lchash uchun ishlatiladi. Teodolit, vertikal burchaklarni o'lchash uchun qo'llaniladi. Bu qurilma, vertikal burchaklarni o'lchash uchun mos sharoitlarda yuzaga keladi.
Teodolit yordamida vertikal burchaklarni o'lchashning asosiy taklifi shundaki, qurilma bilan burchak nihoyatda to'liq o'lchayotgan burchakni olishdir. Bundaydagi to'g'ri o'lchash mahsulotni burchaklarni e'lon qilish va ulardagi tashqi burchaklarni o'lchashda foydalanish uchun kerakli bo'lgan qurilma bilan yuzaga chiqishni ko'rsatadi.
47. Ekkyer va uni qo‘llanilishi haqida ma’lumot bering
Ekker – kichik maydonlarning uncha katta aniqlik talab
qilinmaydigan planlarini olishda qo‗llaniladi. Ekker asbobi joyda
450, 900 va 1350 li burchaklarni o‗lchaydi. Ekkerning oddiy, optik va
plazmali turlari mavjud, shulardan oddiy ekker qo‗llanilishi
jihatidan qulay hisoblanadi. Oddiy ekker – uzunligi 15-20 sm,
qalinligi 1,5-2 sm, eni 2-3 sm bo‗lgan ikkita taxtacha bir-biriga ―+‖
shaklida birlashtiriladi va taxtachalar orasidagi burchak 900 bo‗lishi
lozim (8-rasm). Taxtachalarning to‗rt uchiga 4 dona dioptir (mix)
o‗rnatiladi, ular ham 900 li burchak hosil qilishi kerak. Ushbu asbob
bilan quyidagi ishlar amalga oshiriladi


48. Gorizontal burchak o‘lchashni izohlang
Goniometr bilan plan olish.Goniometr gorizontal burchaklarni o‗lchaydigan asbob bo‗lib, ishlashi
jihatidan bussoldan kam farq qiladi (13-rasm). U asosan limb (1),
alidada (2) va kompasdan tuzilgan. Limbdagi bo‗linmalar oralig‗i 1°
ga teng, bussoldagidek bunda ham ko‗z dioptiri (5) va predmet dioptiri (6) bo‗lib, 180°ga farq qiladi, limbning ostida maxsus vtulka (7) ishlangan, goniometrni o‗rnatishda ana shu vtulka shtativga va limb
mahkamlagich vint (8) yordamida vtulkaga o‗rnatiladi. Alidadaning ikki tomoniga bir-biriga qaramaqarshi qilib vernerlar (9) o‗rnatilgan. Alidada ham dioptir (10) bo‗lib, burchaklarni o‗lchashda yo‗nalishiga qarash uchun ishlatiladi. Goniometrning ust qismiga kompas (3) o‗rnatilgan bo‗lib, u rumb burchaklarini o‗lchashga mo‗ljallangan. Astrolyabiya (usturlab) gorizontal
burchaklarni o‗lchash uchun ishlatiladigan asbob (14-rasm).
Astrolyabiya asosan maktablarda yo‗nalishlarning azimut burchaklarini, rumblarini va ikki yo‗nalish orasidagi burchaklarni
aniqlashda ishlatiladi. Astrolyabiya 360° ga bo‗lingan limb (7)
doirasidan, yo‗nalishini aniqlovchi alidada (2) (unda ham ko‗z va
13-rasm.35
predmet dioptirlari bor) va alidada
ustiga o‗rnatilgan kompasdan (3) tuzilgan. Alidadagi dioptir ishlatilmagan vaqtda kompas ustiga bukib
qo‗yiladi. Limb doirasini gorizontal
holatga keltirish uchun gorizontal
adilak (4) o‗rnatiladi.