Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz


Download 1.66 Mb.
bet24/69
Sana22.02.2023
Hajmi1.66 Mb.
#1221304
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   69

Yerning Quyosh atrofida aylanishi natijasida yil fasllari hosil bo'ladi. Yer o‘qining qiyaligi bilan tropiklarqutb doiralari, ekvator kabi tushunchalar bog'langan. Ekvator qutblardan teng masofada Yer yuzasidan o‘tkazilgan shartli chiziq. Tropiklar Quyosh nurlari yozgi Quyosh turish davrida tik tushadigan parallellar, ya’ni 23°27’sh.k., 23°27'j.k. Qutb doirasi chizig’i — kengligi Yer o'qining qiyaligiga teng bo‘lgan parallel, qutb doirasi chiziqlari qutbiy tun va kunning tarqalish chegaralari hisob- lanadi.Yerning Quyosh atrofida aylanishi natijasida yil fasllari hosil bo'ladi. Yer o‘qining qiyaligi bilan tropiklar, qutb doiralari, ekvator kabi tushunchalar bog'langan. Ekvator qutblardan teng masofada Yer yuzasidan o‘tkazilgan shartli chiziq. Tropiklar Quyosh nurlari yozgi Quyosh turish davrida tik tushadigan parallellar, ya’ni 23°27’sh.k., 23°27'j.k. Qutb doirasi chizig’i — kengligi Yer o'qining qiyaligiga teng bo‘lgan parallel, qutb doirasi chiziqlari qutbiy tun va kunning tarqalish chegaralari hisob- lanadi.


Qalqish hodisasi qanday hosil bo‘adi?
Oy bilan Quyoshning tortishi tufayli Yer davriy ravishda deformatsiyalanib (shakli o'zgarib) turadi. Natijada dunyo okeani, atmosfera va yer po'stida qalqish hodisalari sodir bo'lib turadi. Bundan tashqari Oy tortishi natijasida Yerning sutkalik harakati doimo sekinlashib boradi. Bu esa juda katta geografik ahamiyatga ega. Buning natijasida Yerning sutkalik harakat tezligi qutbiy siqiqligi va Koriolis kuchi kamayadi. Oqibatda atmosfera havosi va okean suvlari harakatlari va iqlim o'zgaradi. Yer sutkalik harakatining sekinlashishi natijasida sutka uzunligi lmlrd. yilda 6 soatga ortadi.
Magnitosfera deb nimaga aytiladi?
Magitosfera - Yerning eng qalin va eng tashqi qobigMdir. Magnitosfera Yer atrofidagi fozoning bir qismidir. Yer katta magnitdan iborat. Yerning magnit maydoni unda yadroning mavjudligi. Yer sayyorasining aylanishi va yadroning ichki qismida moddalarning harakatlanishi tufayli vujudga keladi. Bu harakatlar juda katta elektr tokini hosil qiladi va mazkur toklar magnit maydonini, y a’ni magnit kuchlari namoyon boMadigan makonni vujudga keltiradi. Yer yadrosida ro‘y beradigan jarayonlar bir xil magnitlangan maydonni, ya'ni o'zgarmas maydonni keltirib chiqaradi. Bu o'zgarmas maydon yer yuzasidan 80 - 90 ming km masofaga tarqaladi. Uning qutblari geo magnit qutblari (Yerning magnit qutblari) deb ataladi. Shimoliy geomagnit qutbi Yerning magnit o ‘qi geografik o ‘qga nisbatan 11,5° og'gan. Yerning magnit maydoni doimo Quyoshdan kelayotgan zaryadlangan zarralar oqimi - Quyosh shamoli bilan o ‘zaro ta ’sirda boMadi. Quyosh shamoli proton va elektronlardan iborat. Quyosh shamolining magnitosfera bilan to ‘qnashishi natijasida urilish toMqini hosil boMadi. Urilish toMqinining ichida radiatsion mintaqalar joylashadi. Bu radiatsion mintaqalarda zaryadlangan zarralar spiralsimon (o ‘ramasimon) troektoriyada magnit kuchlari yo'nalishiga tomon harakatlanadi.


Download 1.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   69




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling