Baxtiyor mengliyev

LISONIY BIRLIК 
NUTQIY BIRLIК 
Umumiylik 
Alohidalik 
Mohiyat 
Hodisa 
Imkoniyat 
Voqelik 
Sabab 
Oqibat 
bir vaqtning o‘zida, quyidagi qarama-qarshi belgilarga ham ega 
bo‘ladi (8-jadval): 
8-jadval 
LISONIY BIRLIК 
NUTQIYBIRLIК 
Moddiylikdan xoli 
Moddiylikka ega 
Cheklangan 
Cheksiz 
Ijtimoiy 
Individual 
Barqaror 
O‘tkinchi 
 
Savol va topshiriqlar 
1. Lisoniy birliklarнинг qanday turlari bor? 
2. Eng kichik lisoniy birlik va uning nutqiy voqelanishi nima?
3. Morfema va qo‘shimchaning farqi nimada?
4. Leksema va so‘zning farqi nimada? 
5. Qolip va hosila tilshunoslikda qanday tushuniladi?
6. Hosila birliklar qaysilar?
7. Biror matnni olib, unda qo‘llangan birliklarni lison va nutq 
bo‘linishi nutqtayi nazaridan tahlil qiling.
 
Test 
1. Quyidagilardan qaysisi lisoniy birlik belgisi emas: A) mod-
diylikdan xolilik B) cheksiz C) barqaror D) ijtimoiy.
43

---

2. Quyidagilardan qaysisi nutqiy birlik belgisi emas: A) mod-
diylikdan xoli B) cheksiz C) o‘tkinchi D) individual.  
3. Lison va nutq qaysi bosqichda izchil farqlandi? A) formal B) 
funksional C) substansial D) lingvopragmatik.  
4. Lisoniy birlik mohiyati tilshunoslikning qaysi bosqichida tik-
lanadi? A) formal bosqichda B) funksional bosqichda C) 
substansial bosqichda D) lingvopragmatik bosqichda.  
5. Kitob leksemasida nechta fonema mavjud? A) 5 B) 4 C) 3 D) 
fonema mavjud emas. 
6. Maktab leksemasi qaysi kelishikda? A) bosh kelishikda B) 
qaratqich kelishigida C) tushum kelishigida D) kelishikda emas.