Baxtiyor mengliyev

Glossariy 
fonema – nutqiy ko‘rinishi leksema va morfemalarni 
shakllantiradigan va ma’no farqlaydigan, faqat eshitilishi asosida 
mavjud bo‘lgan, eng kichik lisoniy birlik 
tovush – fonemaning nutqda ovozli xususiyat kasb etib, so‘z va 
qo‘shimchalar tarkibida kelgan varianti 
morfema – so‘z yasaydigan, so‘zlarning grammatik shakllarini 
vujudga 
keltirib, 
sintaktik 
qurilmalarni 
hosil 
qilishda 
qatnashadigan, ma’nosi so‘zlarga bog‘liq holda namoyon 
bo‘ladigan, mustaqil holda ma’no bermaydigan nutqiy birliklarning 
lisoniy asosi 
qo‘shimcha – morfemaning nutqda reallashgan, so‘z yasash va 
grammatik vazifa bajaradigan ko‘rinishi 
leksema – atash mohiyatiga ega, mustaqil ma’no anglata 
oladigan, tugal shakllangan lisoniy birlik 
so‘z – leksemaning nutqda reallashgan, borliq hodisalarini 
ifodalash uchun qo‘llangan, grammatik shakllangan ko‘rinishi
qolip – gap, so‘z birikmasi va yasama so‘z hosil qilish andozasi 
sifatidagi lisoniy birlik 
hosila – muayyan andoza asosida hosil bo‘lgan nutqiy birlik 
 
Adabiyotlar 
1.Mirtojiyev M. O‘zbek tili semasiologiyasi. – Toshkent: Fan, 
2007. 
44

---

2.Ne’matov H., Bozorov O. Til va nutq. −Toshkent: 
O‘qituvchi, 1993.
3.Ne’matov H., Rasulov R. O‘zbek tili sistem leksikologiyasi 
asoslari. – Toshkent: O‘qituvchi, 1995. 
4.Nurmonov A. Lingvistik belgi nazariyasi. – Toshkent: Fan, 
2008. 
5.Safarov Sh. Semantika. – Toshkent: “O‘zbekiston Milliy 
ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti, 2013.
6.Sayfullayeva R., Mengliyev B., Boqiyeva G. Hozirgi o‘zbek 
adabiy tili. – Toshkent: Fan va texnologiyalar, 2010.
7.Сhomsky N. Language and mind. – Cambridje: Cambridje 
Univ. Press. 2006.
8.Wilkinson P.R. Thesaurus of Traditional English Metaphors. 
-London, New York: Routledge, 1992. 
9.Tulenov J., G‘afurov Z. Falsafa. – Toshkent: O‘qituvchi, 
1997.
10.Vohidov R., Ne’matov H., Mahmudov M. So‘z bag‘ridagi 
ma’rifat. – Toshkent: Yozuvchi, 2001.
45

---