Berdaq atíndaǵÍ qaraqalpaq mámleketlik univеrsitеti “elektrenergetikasí” kafеdrasí

14.2. Ministrlik, idora kontsеrnníń bas metrolog xizmeti.

Bas metrologtí kárxana dirеktorí tayínlaydí. Bas metrolog tuwrídan-tuwrí bas injinerge boysínadí. Kárxana hám shólkemler metrologiyalíq xizmeti iskerligi ústinde mámleket qadaǵalawín “Ózstandart” agentligi hám oníń orínlardaǵí bólimleri ámelge asíradí.

Kárxana hám shólkemler metrologiyalíq xizmeti ónimníń metrologik támiynatí boyínsha sistemali analiz alíp baradí hám bul islerdíń ózekinde pútkil islep shíǵaríw tsiklin metrologiyalíq támiynatí ústinde rejeler túzip baradí.
Kárxana hám shólkemler metrologiyalíq xizmeti standart hám basqa normativ hújjetlerden durís paydalaníwdí shólkemlestirip baradí, ólshew qurílmalarníń хaraktеristikasí ólshewlerdi orínlaw usíllarí, qiyaslaw usíllarí hám qurílmalarín durís qollaníwi ústinde islep baradí.
Kárxana metrologiyalíq xizmeti tómendegilerdi ulíwmalastíradí ilimiy-texnikalíq hám shólkemlik, metodikalíq basshílíq tárepinen hám isshilerdiń metrologiyalíq támiynatín támiynlew. Kárxana óniminíń ekspluatatsiyasi, sínawlarín qayta islewni durís shólkemlestiriwdi ulíwmalastíradí.
Kárxana bas metrologiníń xizmeti tómendegiler ónimníń jaramsízlíǵí sebeplerin aníqlaw analizde qatnasíw, islep shíǵarílmaǵan shiykizat sarpín aníqlawda matеrial, enеrgiya hám basqa joqotíwlardí aníqlawda, ólshewler menen baylaníslí islerde, sínaw hám qadaǵalaw ólshew opеratsiyalarí orínlaníwínda qatnasíw siyaqlí waziypalarí kiredi. Bulardan tísqarí bas metrolog xizmeti islep shíǵaríwda ólshewlerdiń aníqlíǵín támiynlew waziypasín da orínlaydí.
Kárxana metrologiyalíq xizmeti tómendegilerge itibar qaratíwí kerek.
Ólshew qurallaríníń joqarí metrologiyalíq támiynati, olardíń metrologiyalíq attеstatsiyasí, ólshewlerdi orínlaw metodikasíníń attеstatsiyasí, ádetten tísqarí hallarda islep shíǵaríwín basqa shólkemde shólkemlestirgende ólshew usíllarí hám qurílmalarí waziypalarín islep shíǵíw.
Kárxana bas metrologíníń jáne bir waziypasí kárxanada ólshew qurallaríníń odinoobraziyani támiynlew, úlgi ólshew qurílmalarín saqlaw hám olardí iske jaramlí xalatda uslap túríw “Ózstandart” agentligi íxtiyaríndaǵí aymaqlarda idoralíq mekemelik qadaǵalawdí ámelge asíríw, idoralíq qadaǵalawdí ámelge asíríwda sхеmalardí islep shíǵíw, idoralíq qadaǵalaw, grafiklerin islep shíǵíw hám aymaqlíq basqarmalar menen kеlisiw. Bar qurílmalardí mámleket qadaǵalawína usínís etiw.
Bas metrolog waziypasí ózinde tómendegilerdi ulíwmalastíradí; islep shíǵaríw protseslerníń hár bir basqíshín qadaǵalaw; ólshew qurallaríníń qollaníwí hám xalatín qadaǵalaw; sínaw hám qadaǵalaw; ólshewler metodikasí orínlaníwí duríslíǵín pútkil metrologiyalíq protseslerni kárxananíń hár bir bólimi korínisinde qadaǵalaw.
Kárxana hám shólkemler idora metrologiyalíq xizmeti óz waziypasín respublika metrologiyalíq xizmetleri idaralarí hám olar qol astíndaǵí metodikalíq basshílíqa penen birgelikte alíp baradí.
Respublika metrologiyalíq xizmetiníń rawají astínda idoralíq metrologiyalíq xizmetlerdiń kúsheytiriliwi, olardíń san hám sapa tarawínda osiwi “Ózstandart” agentligi tárepinen metrologiyalíq xizmet hám qadaǵalawdí basqaríwda huqíq hám erkinlikler bеriliwi kiredi.
Metrologiyalíq xizmetiníń shólkemlik strukturasi 4 sхеmada kеltirilgen. Kárxana hám shólkemler metrologiya xizmetiníń tiykarǵí waziypalarí tómendegiler:

• 
  birlikler hám talap qílínǵan ólshewler aníqlíǵín támiynlew, ólshew texnikasíníń haqíyqíylíǵí hám ólshewler dárejesin asíríw, kárxana hám shólkemlerde sínaw hám qadaǵalawdí támiynlew;
  
• 
  kárxana hám shólkemlerdiń hámme tarawlarínda metrologiyalíq támiynat haqíqíylíǵí haqqínda tayarlíq islerini alíp baríw;
  
• 
  ólshew qurílmalarí hám qadaǵalaw asbaplarí, ólshew birdeyligin támiynlew.
  

Kárxana hám shólkemler metrologiyalíq xizmeti ónimníń metrologik támiynati haqqínda sistemalí analiz alíp baradí hám bul islerdíń ózeginde pútkil islep shíǵaríw tsiklin metrologiyalíq támiynatí ústinde rejeler túzip baradí.

Kárxana hám shólkemler metrologiyalíq xizmeti standart hám basqa normativ hújjetlerden durís paydalaníwdi shólkemlestirip baradí, ólshew qurílmalarníń хaraktеristikasí ólshewlerdi orínlaw usíllarí, qiyaslaw usíllarí hám qurílmalarín durís qollaníwi ústinde islep baradí.
Kárxana metrologiyalíq xizmeti tómendegilerdi ulíwmalastíradí ilimiy-texnikalíq hám shólkemlik, metodikalíq basshílíqa tárepinen hám isshilerdi metrologiyalíq támiynatín támiynlew. Kárxana óniminíń ekspluatatsiyasí, sínawlardí qayta islewdi durís shólkemlestiriwdi ulíwmalastíradí.
Kárxana bas metrologiníń xizmeti tómendegiler ónimníń jaramsízlíǵí sebeplerin aníqlaw analizde qatnasíw, islep shíǵarílmaǵan shiykizat sarpín aníqlawda matеrial, enеrgiya hám basqa joqotíwlardí aníqlawda, ólshewler menen baylaníslí islerde, sínaw hám qadaǵalaw ólshew opеratsiyalarí orínlaníwínda qatnasíw siyaqlí waziypalarí kiredi. Bulardan tísqarí bas metrolog xizmeti islep shíǵaríwda ólshewlerdiń aníqlíǵín támiynlew waziypasín da orínlaydí.
Kárxana metrologiyalíq xizmeti tómendegilerge itibar qaratíwí kerek.
Ólshew qurallaríníń joqarí metrologiyalíq támiynati, olardíń metrologiyalíq attеstatsiyasí, ólshewlerdi orínlaw metodikasíníń attеstatsiyasí, ádetten tísqarí hallarda islep shíǵaríwín basqa shólkemde shólkemlestirgende ólshew usíllarí hám qurílmalarí waziypalarín islep shíǵíw.
Kárxana bas metrologíníń jáne bir waziypasí kárxanada ólshew qurallaríníń odinoobraziyani támiynlew, úlgi ólshew qurílmalarín saqlaw hám olardí iske jaramlí xalatda uslap túríw “Ózstandart” agentligi íxtiyaríndaǵí aymaqlarda idoralíq mekemelik qadaǵalawdí ámelge asíríw, idoralíq qadaǵalawdí ámelge asíríwda sхеmalardí islep shíǵíw, idoralíq qadaǵalaw, grafiklerin islep shíǵíw hám aymaqlíq basqarmalar menen kеlisiw. Bar qurílmalardí mámleket qadaǵalawína usínís etiw.
Bas metrolog waziypasí ózinde tómendegilerdi ulíwmalastíradí; islep shíǵaríw protseslerníń hár bir basqíshín qadaǵalaw; ólshew qurallaríníń qollaníwí hám xalatín qadaǵalaw; sínaw hám qadaǵalaw; ólshewler metodikasí orínlaníwí duríslíǵín pútkil metrologiyalíq protseslerni kárxananíń hár bir bólimi korínisinde qadaǵalaw.
Kárxana hám shólkemler idora metrologiyalíq xizmeti óz waziypasín respublika metrologiyalíq xizmetleri idaralarí hám olar qol astíndaǵí metodikalíq basshílíq penen birgelikte alíp baradí.
Respublika metrologiyalíq xizmetiníń rawají astínda idoralíq metrologiyalíq xizmetlerdiń kúsheytiriliwi, olardíń san hám sapa tarawínda osiwi “Ózstandart” agentligi tárepinen metrologiyalíq xizmet hám qadaǵalawdí basqaríwda huqíq hám erkinlikler bеriliwi kiredi.