Bibliografiya shakllantirish mezonlari bilan tanishish

Hujjat 
va uning turlari
 
Boshqaruv jarayonining murakkabligi va serqirraligiga muvofiq ravishda idoraviy ish 
yuritish qog‘ozlari, hujjatlar ham xilma-xil va miqdoran juda ko‘p. Hujjatlarning 
maqsadi, yo‘nalishi, hajmi, shakli va boshqa bir qator sifatlari ham turlichadir. 
Hujjatshunoslikda hujjatlar bir necha jihatlarga ko‘ra tasnif qilinadi: Tuzilish o‘rniga 
ko‘ra: 
• 
ichki hujjatlar - ayni muassasaning o‘zida tuziladigan va shu muassasa 
ichida 
foydalaniladigan hujjatlar
; 
• 
tashqi hujjatlar – boshqa tashkilot yoki ayrim shaxslardan keladigan hujjatlar. 
Mazmuniga ko‘ra: 
• 
sodda hujjatlar – bir masalani o‘z 
ichiga oladi
; 
• 
murakkab hujjatlar – ikki va undan ortiq masalani o‘z ichiga oladi. 
Mazmun bayonining shakliga ko‘ra: 
• 
xususiy (individual) hujjatlar – matn o‘ziga xos, 
betakror
, erkin bayon; 
• 
namunali (tipovoy) hujjatlar – bir–biriga o‘xshash va takrorlanadigan masalalar 
yuzasidan tuzilgan matnlarni o‘z ichiga oladi; 
• 
qolipli (trafaretli) hujjatlar – oldindan tayyorlangan bosma ish qog‘ozlariga 
yoziladi. 
Tegishlilik jihatiga ko‘ra: 
• 
xizmat hujjatlari muassasa yoki mansabdor shaxslar tomonidan tayyorlanadi 
(bayonnoma, tavsifnoma, dalolatnoma va sh.k); 
• 
shaxsiy hujjatlar yakka shaxslar tomonidan yoziladi (shaxsiy 
ariza, 
shikoyat
, 
ishonchnoma
, tarjimayi hol va sh.k). 
Tayyorlanish xususiyati va darajasiga ko‘ra: 
• 
qoralama; 
• 
asl nusxa; 
• 
ikkinchi nusxa (dublikat); 
• 
ko‘chirma. 
Xizmat mavqeyiga ko‘ra: 
• 
tashkiliy hujjatlar – 
nizomlar
, yo‘riqnomalar, majlis bayonlari, 
shartnomalar
; 

---

• 
farmoyish hujjatlar – buyruq, ko‘rsatma, farmoyish; 
• 
ma’lumot–axborot hujjatlar – 
dalolatnoma
, ma’lumotnoma, ariza, tushuntirish xati, 
hisobot, ishonchnoma, tavsifnoma va sh.k; 
• 
xizmat yozishmalari mazmunan xilma – xil bo‘ladi. Ularda muassasa faoliyatining 
turli masalalari bilan bog‘liq talab, iltimos, taklif, kafolat xati kabilar aks ettiriladi. 
Shu ma’noda xizmat yozishmalari hujjatlarning yuqorida ko‘rsatilgan har uch guruhi 
bilan ham aloqador.