Biznesda buxgalteriya hisobi o’quv qo’llanma ii-qism Toshkent – ​​2022 yil biznesda buxgalteriya hisobi

5. BUXGALTERLAR VA ETIKA



Buxgalter sifatida sizning qadriyatlaringiz va qarashlaringiz professional ravishda qilayotgan har bir narsada aks etadi. Ular keng jamoatchilikning kasbga bo‘lgan ishonchi va uni idrok etishiga hissa qo‘shadi.

Buxgalterlarning axloqiy xulq-atvorining asosiy sabablari

(a) Axloqiy masalalar qonun va qoidalar bilan tartibga solinishi mumkin va buxgalterlar ularni qo'llashi kutiladi.
(b) Kasb ishtirokchilardan muayyan standartlarga muvofiq o'zini tutish va jamoatchilikka xizmatlar ko'rsatishni talab qiladi. Ushbu standartlarga rioya qilish kasbning obro'si va mavqeini himoya qiladi.
v) Buxgalterning axloqiy xulq-atvori jamiyat manfaatlariga mos keladi.


5.1 Buxgalteriya etikasiga yondashuvlar
Professionallar qanday xulq-atvor axloqiy va nima muhim emasligi haqida o'z fikriga ega bo'ladilar. Farqlar bo'lsa-da, birgalikda, umumiy munosabat va qadriyatlarni belgilaydi.
Odamlarga ma'lum bir vaziyatda axloqiy harakat qilyaptimi yoki yo'qligini aniqlashga yordam berish uchun, masalani oydinlashtiradigan yo'l-yo'riq (odatda boshqaruv organi tomonidan) taqdim etilishi kerak. Bunday yo'riqnoma odatda "Axloq kodeksi" yoki "Xulq-atvor kodeksi" deb nomlanadi.



6. BUXGALTERLARNING AXLOQ KODEKSI



Xalqaro buxgalterlar federatsiyasi (IFAC) butun dunyodagi barcha yirik buxgalteriya tashkilotlarini ifodalovchi xalqaro tashkilotdir. Uning vazifasi professional buxgalterlarning yuqori standartlarini ishlab chiqish va ular taqdim etayotgan xizmatlar sifatini oshirishdan iborat.


6.1 IFAC va ACCA
Yuqori standartlar ishlab chiqilishini ta'minlash uchun IFAC axloq qo'mitasi axloq kodeksini yaratdi. Kodeks barcha buxgalterlar rioya qilishlari kerak bo'lgan xatti-harakatlarning minimal darajasini belgilaydi. IFAC a'zosi sifatida ACCA IFAC kodeksiga muvofiq ishlab chiqilgan o'zining axloq kodeksini ishlab chiqadi. IFAC kodeksi hozirda Buxgalteriya Etikasi Xalqaro Standartlar Kengashi (IESBA) tomonidan boshqariladi. Qo'shimcha ma'lumot uchun www.ifac.org saytiga tashrif buyuring.


6.1.1 ACCA axloq va xulq-atvor kodeksining asosiy tamoyillari
ACCA aʼzosi boʻlish orqali siz ACCA axloq va xulq-atvor kodeksiga rioya qilishga rozilik bildirasiz. A'zolar quyidagi asosiy tamoyillarga rioya qilishlari kerak.
• Butunlik • Maxfiylik
• Ob'ektivlik • Kasbiy xulq-atvor
• Kasbiy kompetentsiya va tegishli e'tibor
Axloq va xulq-atvor asosiy tamoyillari haqida ACCA Amaliyot kodeksining 3-bo'limida ma’lumot topish mumkin (http://rulebook.accaglobal.com). Bu juda ko’p ma’lumotni o’z ichiga oladi, lekin oydalanuvchi uni o'qishga harakat qilishi kerak (yoki hech bo'lmaganda tanishib chiqish kerak). Bu foydalanuvchiga imtihon savollarini to'ldirishda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan muammolar haqida fikr beradi.
Misol uchun, mijozlardan sovg'alarni qabul qilish bo'limi mavjud bo'lib, unda sovg'a "asosiy tamoyillarga xavf tug'diradi". Bundan tashqari, u ob'ektivlikka putur yetkazishi mumkinligini va sovg'alar va mehmondo'stlikni faqat yaxshilik qiymati past bo'lgan taqdirda qabul qilish kerakligini ko'rsatadi. Umid qilamanki, bu sizning imtihoningizda savol mavzusi bo'lishi mumkinligi sizga tushunarli bo’lishida va yechim topishda yordam beradi.
SAVOL
Jeyn, Uill va Lesli TV Co deb nomlangan mijozda auditor bo'lib ishlaydi, Jeyn esa katta auditordir. TV Co katta qimmat televizorlar ishlab chiqaradi. TV Co direktori Jeynga auditi uchun rahmat sovg'asi sifatida eng yangi va eng qimmat televizorlardan birini taklif qiladi. Agar Jeyn televizorni qabul qilsa, qanday asosiy tamoyillar xavf ostida bo'lishi mumkin?
A.Kasbiy kompetensiya C. Ob'ektivlik
B. Maxfiylik D. Ishonchlilik

JAVOB
C Ob'ektivlik. Bu siz uchun oson bo'lishi kerak, chunki siz hozirgina 6.1.1 bo'limni o'qib chiqdingiz. Savol va variantlarni qayta ko'rib chiqing. Savol asosiy printsip haqida ekanligini va faqat A, B va C variantlari asosiy tamoyillar ekanligini payqadingizmi? Variant D - shaxsiy sifat. Bu D variantini darhol chiqarib tashlash mumkinligini anglatadi. Ko'p savollarni mashq qilish orqali savollar va variantlarni o'qishda ushbu mahoratni rivojlantirishingiz kerak.

6.2 Buxgalterdan kutiladigan shaxsiy fazilatlar
Agar siz asosiy tamoyillarga amal qilsangiz, sizdan ma'lum fazilatlar kutiladi. ACCA talabasi (va bo'lajak a'zo) sifatida siz asosiy tamoyillarga javob berish uchun quyidagi fazilatlarni rivojlantirishingiz kerak.
• Shaxsiy fazilatlar • Kasbiy fazilatlar