Bob. Kompyuter grafikasining geometrik primitivlari

Ishlab chiqarish muhitida personajning skelet tuzilmasini sozlash yoki rostlash (rigging) ko`p hollarda modellashtirishning shunga o`xshash ko`rinishlari bilan bevosita shug`ullanuychi texnik direktorga beriladi. Personajni ta'minlash, qoida sifatida, skeletni aniq rostlash uchun zarur boladigan ko`p vaqt va o`zgarishlar talab etiladi. Karkas tocrini noto`g`ri shaldlantirish animatsiya vaqtida g`ayritabiiy xarakterdagi personajning ko`chirilishiga olib kelishi muqarrar.


312


Agar foydalanilayotgan dasturda skelet shaklini o`zgartirish tizimi bo'lmasa, to`la ehtimollik bilan qo'shimcha modullar sifatida ishlab chiquvchilar tomonidan taysiya etiladi. Umuman, skelet shaklini o`zgartirish har xil dasturlarda turlicha amalga oshiriladi.
1. Modellashtirishning standart texnikalari yordami bilan yoki real personajni raqamlashtirish yordamida obyekt karkasini yarating. Odatda, personaj hech bo'lmaganda tana qismlarining qisman ochiq bo`g`imlari bilan neytral holatida
2. Standart skeletni sozlash °mai yoki suyaklarni ketma-ket belgilash yo`li bilan skeletni yarating. Skelet karkas to`riga to`liq mos kelishi kerak.


Su-ak


6.11-rasm. °dam personajining sklet shakli.


Tanlab olingan suyaklarga ta'sir etishga moyil karkas to`ri sohalarini belgilang. Vaholangki suyaklarning kola qismi atrofida shubhasiz avtomatik generasiyalangan karkas bocladi, bo`g`imlar sohasida (elkaga o`xshash) ehtiyot chorasini ko`rish uchun ko`shimcha sozlashlar talab etiladi, aytaylik, govurg`a karkasi sohasidagi qo'lning yuqori suyagiga ta'sir etganda.
3. Karkas tocrini tuzating. Skelet shaklini o`zgartirish parametrlarini tekshirish, muhimi, nomaqbul sohalarda burushgan


313


joylarni paydo bolishiga olib keladi. Ushbu effektni tuzatish uchun karkas to`rini sozlash bilan yana ozroq ovora bolish kerak boladi yoki obyektga ko`shimcha elementlarni qo'shishga to`g`ri keladi. Ba'zi holatlarda personajning yuza qatlami shaklini oczgartirishga muvofiq karkas tocrining belgilangan sohalarida joylashgan pay (tendons) lardan foydalanish mumkin.
4. Suyaklarni ko`chirish joylarida yoki bo`g`imlar harakatida terming cho'zilishi va bo`rtishi darajasini soziang. Buni bajarish uchun, obyektni proeksiyalashda qollaniladigan usullarga o`xshash yollar bilan shaldni o`zgartirish texnologiyalaridan foydalaning, yoki personajning karkas to`rini qolda o`zgartiring.