Bob. Uzumning xalq xo`jaligidagi ahamiyati Uzumning kelib chiqish tarixi va tarqalishi

3.2.Saqlashuchunmo`ljallanganuzumgaqo`yiladigantalablar.
Saqlashuchunmo`ljallanganuzumbirinchinavbatdapishibyetilganbo`lishikerak.Mevalarningpishibyetilganliginianiqlashningfizikvakimyoviyusullarimavjud.Mevaetiningqattiqlikdarajasinianiqlaydiganasbobpenetrometrdan foydalanib, mevalarningpishganliginianiqlashmumkin.Hozirgikundamevalarningyetilganliginietiningtig`izliginiushlabturibaniqlanadi.
Urug`limevalarniRibakovyetilishvaqtigaqarabyozgi,ertakuzgi,ertaqishkivaqishkinavlargaajratadi.
Odatdayozgimevalarertapishadi, uzoqvaqtsaqlanmaydi, uzoqjoygajo`natishuchunyaroqlihisoblanmaydi
Kuzgimevalarmevashoxchasidanosonajraladigan,urug`ijigarrangtusgakirganvapo`stima`lumnavgaxosranggakirganvaqtdauziladi.Ularnisbatanuzoqroqsaqlanadi.Qishkimevalariste`molqilishuchunyaraydigandarajadapishishdanilgariteribolinadi.Ularqishdayaxshisaqlanadi.
Mevavauzumlarningsifativasaqlanishigaularniyeg`ib-teribolishmuddatlarikattata`sirko`rsatadi.To`lapishmasdanteribolinganmevavauzumlarningshirasikam,bemazavarangi ham xunukbo`ladi.Ularbirozvaqtsaqlangandanso`ngburushibqoladi,chunkimevato`liqpishibyetilgandanso`nguninghujayralarisuvo`tkazmaydiganholgakeladi.Bundaymevalarniuzoqjoylargaolibborishmumkinbo`lmaydi.Uzumlarningkechiktiribteribolinishi ham ularningsifatigasalbiyta`sirko`rsatadi.Bundaymevalarmazasizbo`ladivasaqlanayotgandatezbuziladi.Uzumlarningqandaymaqsadlaruchunishlatilishigaqarab,ularniuzishmuddatlaribelgilanadi.Shunga ko`ramevalarningpishibyetilishiquyidagidavrlargabo`linadi.
1-Iste`mol qilishuchunyaraydigondarajadayetilish;
2-Terimbop bo`libyetilish;
3-Texnik yetilish;
4-Fiziologikyetilish;
Iste`molqilishuchunyaraydigondarajadayetilishda normal biologikyetilishjarayonitugallanib,ularo`tapishibyetilib,o`znavigaxosmaza ,hid,rang vahosilberadi.Bu davrdauzumlaryig`ilmasa,ularningsifatipasayadivatezbuzilaboshlaydi.Uzumlarniiste`molqilishuchunmumkinbo`lgandavrinianiqlashko`pinchaiste`molchilarningtalabivaxohishigaqarabaniqlanadi.
Ertapisharuzumnavlariuzibsaqlashgatayyorlanganvaqtda ham ulardaqimmatlivaoziqaberuvchimoddalarto`planmaydi,aksinchaparchalanadi.Kechkiuzumnavlariniuzilgandankeyin,ma`lumvaqtgachaoziqvata`mberuvchimoddalarto`planadi,so`ngraparchalanishboshlanadi.Mevalaryetilaborgan sari ulartarkibidagishakarningmiqdoriortib,kislotavaoshlovchimoddalarkamayibboradi.Bundantashqarixushbo`ymoddalarningto`planishikuchayadi.Shakarasosanmevalartarkibidagikraxmalninggidrolizlanishiglyukozid, pektinvagemisellyulozalarningparchalanishihisobigako`payadi.Yetilishdavridasaxarozabilanmonosaxaridlarningnisbatio`zgaribturadi.Saqlashdavridafruktozamiqdorioshadi,glukozavasaxarozamiqdorikamayibketadi.Uzumpishibo`tibketsa,nafasolishihisobigashakarmiqdorikamayibketadi.Uzumningshirinliginifruktozamiqdoribelgilabberadi,garchandsaxarozavaglyukozamiqdorifruktozanikigaqaragandako`pbo`lsa ham.Demaksaqlashuchunmo`ljallanganuzumgaqo`yiladigantalablardanbiri, asosanularnito`liqpishibyetilganvaqtdauzibolish,pishibyetilishvaqtidaularningnavlarigaahamiyatberishalohidaahamiyatkasbetadi.