Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

6.6. Parodont xastaliklariga uchragan bemorlarni tekshirish usullari 
Klinik 
cho`ntak 
tish 
milk 
cho`ntagi 
o`lchamlarining 
me’yoridagidan bir oz chuqurlashgani (2 mm dan ortiqroq), lekin uni 
hosil qiluvchi to`qimalar butunligining buzilmagan holati. 
Parodontal cho`ntak parodontni hosil qiluvchi to`qimalar 
butunligining qisman buzilishi natijasida hosil bo`ladi. Bunday cho`ntak 
chuqurligi me’yordan anchagina chuqurroqdir. Agar alveola suyak 
to`qimasining yemirilishi qayd qilinsa, u xolda uni «suyak cho`ntak» 
deb ham yuritiladi. 
Parodont kasalliklarida bemorni tekshirish tartibi: 

kasallik shikoyati va anamnezini aniqlash; 

xayot anamnezini o`rganish; 

---

158 

tashqi ko`rik va og`iz bo`shlig`i ko`rigi; 

taxminiy tashxis qo`yish; 

maxsus tekshirish usullari bilan tekshirish; 

yakuniy tashxis qo`yish; 

davolash rejasini tuzish. 
Shiller-Pisarev usuli tirik to`qimalarda glikogen yig`ilishini 
ko`rsatadi 
(yod-kraxmal 
reaksiyasiga 
asoslangan). 
Ma’lumki, 
yallig`lanish jarayonida shilliq qavat hujayralarida glikogen moddasi 
ko`p yig`iladi. Biz bu usuldan foydalanib, milk shilliq pardasida 
yallig`lanish jarayonining bor-yo`qligi, bor bo`lsa uning ko`lamini 
aniqlaymiz. Shiller-Pisarev eritmasi - 1 g yod kristali, 2 g kaliy yodid 
tuzi va 40 ml distillangan suvdan iborat. Ko`rsatilgan eritma paxta 
tamponlarga shimdirilib, milk shilliq pardasiga qo`yiladi. Natijada 
shilliq parda to`q qo`ngir-jigarrang tusga kirsa, bu to`qimada 
yallig`lanish jarayoni borligini ko`rsatadi. 
Tishlarning qimirlash darajasini aniqlash 
I darajali likildoqlikda tishlar qisqich (pinset) bilan qisilib, og`iz va 
daxliz tomonga harakatlantirilganda, ular tish yoyidan, 1 mm tashqariga 
va ichkariga siljiydi. 
II darajali qimirlashida esa tishlar og`iz va daxliz hamda medial va distal 
tomonga o`z uqidan 1-2 mm ga og`adi. 
III darajali liqildoqlikda xastalangan tishlar o`z o`qi atrofida 
aylanishining shoxidi bo`lamiz.