Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик
Download 7.66 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 19 - rasm. Listeriya sof kulturasidan olingan surtma (Gram bo’yicha bo’yalgan)
|
Listerioz (sinonimlari: listerellez, Yo’lbars daryosi kasalligi,
nevrellyoz, chaq’aloq’lar granulematozi) – zoonoz guruhga mansub yuq’umli kasallik. Kasallik odamda o’tkir sepsis shaklida (markaziy nerv tizimi, bodomcha bezlari, limfatik tugunlar, jigar, taloq’ shikastlanadi) yoki surunkali shaklda (yaq’q’ol klinik belgilarsiz) kechadi. 227 Etiologiyasi. Q’o’zg’atuvchisi – Listeria monocytogenes kalta (0,5- 0,6 mkm), grammusbat, aerob, harakatchan tayoq’chalar yoki kokkobakteriyalar bo’lib, silliq’ koloniyalar ko’rinishida o’sadi. Kapsula va spora hosil q’ilmaydi (19-rasm). 19 - rasm. Listeriya sof kulturasidan olingan surtma (Gram bo’yicha bo’yalgan) Listeriyalar hayvonlar uchun patogenlik xossalariga ega: 1) q’uyon yoki dengiz cho’chq’achalari ko’z kon’yunktival xaltachasiga yuborilgandan 3-5 kun o’tgach, keratokon’yunktivit chaq’iradi (Antoni reaksiyasi); 2) vena ichi yoki q’orin bo’shlig’iga yuborilganda generalizasiyalashgan listerioz chaq’iradi, bunda q’uyonlarda monositoz va sichq’onlar jigarida o’choq’li nekroz kuzatiladi. Epidemiologiyasi. Listerioz dunyoning hamma davlatlarida uchraydi. JSST (1993 y.) ma’lumotlariga ko’ra 1990 yil listeriozli 1167 holat aniq’langan, ularning barchasida q’o’zg’atuvchi ajratib olinib, tasdiq’langan. O’lganlar ichida 147 tasi chaq’aloq’lar bo’lgan. Listeriozda o’lim darajasi 5% dan 33% gacha o’zgarib turadi. Infeksiyaning tabiatdagi manbai bo’lib, kemiruvchilarning ko’pgina turlari, asosan sichq’onsimonlar hisoblanadi. Shuningdek, listeriyalarni uy hayvonlaridan (q’uyon, cho’chq’a, ot, sigir, tovuq’, o’rdaklar) ham ajratib olishga muvaffaq’ bo’lingan. Listeriyalar ko’pincha, har xil ozuq’alarda (achitilgan xashak, pichan, don), odam najasi (1-5%) hamda har xil mahsulotlarda topilgan. Listeriyalarning keng tarq’alganligiga q’aramay, kasallanish uncha yuq’ori emas (yilda 1 mln. aholiga 2-3 holat). Asosan yoz faslida, ko’pincha shahar aholisi kasallanadi. Asosiy 228 yuq’ish yo’li alimentar yo’l bo’lib, ko’pincha bakteriyalar bilan ifloslangan mahsulotlar iste’mol q’ilinganda yuq’adi. Listerioz bilan kasallangan onadan homilaga o’tishi tasdiq’langan. Odamning bemor hayvonlar bilan muloq’otida yuq’ish ehtimoli kamdir. Patogenezi. Infeksiya darvozasi oshq’ozon-ichak yo’li shilliq’ q’avati hisoblanadi. Download 7.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|