Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Autosom-dominant gipomaturasiyali pigmentli ITA. 
Yangi chiqqan tishlar emali dastlabki davrlarda silliq, emal 
qalinligi me’yorida, tremalar yo`q. Emal to`qimasi mo`rtlashgan, 
yaltiroqligi yo`qolib rangi-tusi o`zgargan. Ba’zi bemor bolalarda u sariq 
yoki jigarrang bo`lsa, boshqalarida emal bo`rsimon, tiniqligi yo`qolgan 
va ular ma’lum vaqtdan keyin sariq yoki jigarrang tus olishi mumkin. 
Ba’zan emal rangini o`zgarishi sariq-jigarrang dog`chalar yoki yo`llar 
sifatida namoyon bo`lib, tishlar yuvilganda bu dog`-yo`llar ketmaydi. 
Mazkur nuqsonlari mavjud bolalarda ma’lum vaqt o`tishi bilan frontal 
va chaynov tishlarida o`rta va yirik o`lchamli yoriqlar paydo bo`lishi, 
emalda kuchli patologik siyqalanishlar sodir bo`lishi kuzatiladi. Bunday 
patologik o`zgarishlar sut va doimiy tishlarda sezgirlikni oshib 
ketishiga-giperesteziyaga olib keladi. Mazkur xastalik sut va doimiy 
tishlarda birdek uchraydi.
Autosom-dominant gipomaturatsiyali “qorli qalpoq” shaklidagi 
ITA. 
Xar xil davrda mineralizatsiya jarayoni kechadigan tishlarning 
vestibulyar yoki lunj satxida xira, yaltiroqligi yuqolgan, bo`rsimon 
tusdagi tekis yoki jimjimador yakkam-dukkam aniq chegarali dog`lar 
kuzatiladi. Tishlar toj qismlarining emali silliq, qattiq, qalinligi 
me’yorida, tremalar va giperesteziya aniqlanmaydi. Tishlardagi dog`lar 
shakli va o`lchamlari xar xil, ular joylashuvida simmetriya yuq, metilen 
ko`ki bilan bo`yalmaydi. Ko`proq doimiy yuqori frontal tishlarning 
vestibulyar yuzalarida namoyon bo`ladi.
 
Autosom-Resessiv gipomaturatsiyali pigmentlashgan ITA. 
Yangi yorib chiqqan tishlar emali silliq, qalinligi odatdagidek, 
tishlar orasida tremalar yuq. Tishlar emalining rangi oq-xira tusdan och-
jigarrang tusgacha, emal odatdagidan yumshoq, yaltiroqligi yo`qolgan. 
Ma’lum muddat o`tgach, asosan tishlar vestibulyar satxida emalda xar 
xil katta-kichik yoriqlar paydo bo`ladi, emalning dentindan ajralishi va 
tish toj qismini patologik siyqalanishi oqibatida giperesteziya xolati 

---

134 
kuzatiladi. Nuqsonlar mavjud soxalarda emal yupqalashadi. Sut va 
doimiy tishlar bu xastalik bilan xar xil shikastlanadi.