Бош муҳаррир: ДЎстов ҳ. Б. кимё фанлари доктори, профессор Таҳририят ҳайъати раиси

“Фан ва технологиялар тараққиёти”  Илмий–техникавий журнал
№2/2021
179
 
нонларни 24 соат сақланганидан сўнг органолептик баҳолаш натижалари 1-жадвалда 
келтирилган.
1-расм. Буғдой донига ГТИ беришда ультратовуш тўлқинлари 
таъсирида фаоллаштирилган (а,б,в,г) ва оддий ичимлик (д) сувлари 
қўлланилишининг тортилган ундан тайёрланган нон сифатига таъсири  
а-80 Гц; б-100 Гц; в-150 Гц; г-200 Гц; д-назорат.
 
Органолептик сифат кўрсаткичларини баҳолашда буғдой унидан тайёрланадиган 
нон маҳсулотлари сифатини баҳолаш учун қўлланиладиган 100-балли тизимдан 
фойдаланилди: 
С = ki . xi , 
бу ерда, С - нон сифатининг баҳоси, балл; ki - ҳар бир кўрсаткичнинг салмоқлилик 
коэффициенти; xi - ҳар бир кўрсаткичнинг 5 балли шкала бўйича баҳоси, балл; i - ноннинг 
сифат кўрсаткичлари (i = 1, 2, 3... n); n - кўрсаткичлар сони.
Шунга кўра, нон маҳсулотининг ҳар бир сифат кўрсаткичи юқорида келтирилган
5 балли шкалалар асосида баллар билан баҳоланди. Бунда ҳар бир кўрсаткичнинг 5 балли 
шкала бўйича баҳоси шу кўрсаткичи тегишли салмоқлилик коэффициентига 
кўпайтирилиб, олинган натижалар жамланди. Тизимга, асосан, баллар шундай 
жамланганда энг юқори сифатга эга бўлган идеал нон маҳсулотининг баҳоси 100 баллга 
тенг бўлади. 
1-жадвал 
Қуруқ иқлимда етиштирилган буғдой донини навли ун тортишга тайёрлашда 
ГТИ жараёнида ультратовуш тўлқинлари таъсирида фаоллаштирилган сув 
қўлланилишининг нон органолептик сифатига таъсири 
Ноннинг сифат 
кўрсаткичлари 
Баҳо,
балл 
Қолипли нон 
учун 
Назорат 
намунаси 
80 
Гц 
100 
Гц 
150 
Гц 
200 
Гц 
ki 
ki · xi 
Шакли 
1-5 
2 
2-10 
6 
6 
8 
8 
8 
Қобиғининг ранги 
1-5 
2 
2-10 
6 
6 
8 
8 
8 
Қобиқ юзасининг ҳолати 
1-5 
2 
2-10 
6 
6 
8 
8 
8 
Мағизнинг ҳолати 
1-5 
5 
5-25 
15 
25 
20 
20 
20 
Нон мағзининг ғоваклиги 
1-5 
3 
3-15 
9 
15 
12 
12 
12 
Хушбўйлиги 
1-5 
3 
3-15 
12 
12 
12 
12 
12 
Тами 
1-5 
3 
3-15 
12 
12 
12 
12 
12 
Нон сифатининг 
баҳоси, балл 
20-100 
66 
82 
80 
80 
80