Бошқарув психологияси

РАҲБАРЛИК МУЛОҚОТИНИНГ АСОСИЙ БОСҚИЧЛАРИ

• Раҳбарлик мулоқоти босқичлари тавсифи. Иш юзасидан амалга ошадиган бошқарув мулоқоти ходим билан контакт ўрнатишдан бошланади. Бу босқични амалга ошириш жараёни раҳбарнинг икки саволга жавоб олишидан иборатдир:
• 1. Қаршимдаги одам ким?
• 2. У қандай ҳолатда?
• Мана шу икки саволга олинган жавоб мазмуни биринчи босқич қанча пухта бажарилганлиги ҳақида далолат беради. Раҳбар шу икки саволга батафсил жавоб олган тақдирдагина, у иккинчи босқични амалга оширишга киришиши мумкин. Жавоблар эса раҳбар қаршисидаги ходимнинг мулоқотга тайёрлигини ифодалаши лозим. Биринчи босқични амалга оширишда раҳбардан кузатувчанлик, ўткир зеҳн ва мазкур одамнинг хатти-ҳаракатига қараб, унинг ички ҳолатини аниқ билиш қобилияти талаб этилади.
• Масалан, алоқа ўрнатиш босқичидаги биринчи саволга жавоб берар экан, раҳбар қаршисидаги одам ҳақида қуйидаги билимларни билиши ва назарда тутиши зарур:
• 1) ёши;
• 2) мутахассислиги, касби;
• 3) шу ташкилотда неча йилдан бери ишлаётганлиги;
• 4) оилавий аҳволи;
• 5) қобилияти (қайси вазифани яхши бажаради-ю, қайси бирини уддалай олмайди);
• 6) соғлиги ҳақидаги маълумот ва ҳ.к. Ушбу ахборотга эга раҳбар ҳар қандай топшириқни ходимга ишонч билан топшириши ва ижобий натижа кутиши мумкин.

МУАММОЛИ, ҚИЙИН ВА НИЗОЛИ ВАЗИЯТДА МУЛОҚОТ ОЛИБ БОРИШ БОСҚИЧЛАРИ

№	Босқичлар номи	Зарур маълумотлар	Зарур ҳаракатлар
1-босқич	Контакт ўрнатиш Қаршимдаги одам ким?	Суҳбатош ёши, жинси, маълумоти, ижтимоий мавқеи, оилавий шароити, соғлигига шикоятлари, яхши бажарадиган ва уддалай олмайдиган вазифалар туркуми ва ҳ.к	Суҳбатдош ҳақида маълумот тўплаш
	У қандай ҳолатда?	Тананинг очиқ ёки ёпиқ ҳолатдаги, қул ва кафтлар ҳолати, юз мимикаси ифодаси, бизга нисбатан тутган масофаси ва шу масофани ўзгартиришимизга бўлган жавоби	Кузатувчанлик ва ходимга мослашувчанлик. Эмпатия орқали ходимга яқинлашиш ва унинг ҳолатини ҳис этиш
2-босқич	Масалани муҳокама қилиш	Масала бўйича мавжуд маълумотларга эга бўлиш	Фаол тинглаш , аниқлаштирувчи саволлар бериш ва суҳбатдоши фикрининг асосий мазмунини такрорлаб ўтиш
4-босқич	Қарор қабул қилиш	Ҳамма мавжуд ечимларни санаб ўтиш ва ходим учун мақбулини асослаш	Ходим манфаатинга йўналганлик