Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasi

K e s m a u z u n lig i t u s h u n c h a s i p r e d m e tla m i u z u n lig i b o ‘y ic h a
ta q q o s la s h a s o s id a k iritila d i.
161

---

A m a liy is h la r s o ‘z la r y o rd a m id a ifo d a la n is h i b ila n k u z a tila d i. 
U z u n lik la r i b o ‘y ic h a “ te n g ” , “ te n g e m a s ” s o ‘z la rin in g m a z m u n la ri 
“ b ir x il” , “ u z u n ro q ” , “ q is q a ro q ” k a b i s o ‘z la r b ila n ifo d a la n a d i.
1
- s in fd a sa n tim e tr, m e tr, d e ts im e tr, k ilo g ra m m , ... o i c h o v l a r i
o ‘rg a n ila d i.
0
‘q u v c h ila r sm h a q id a a y o n iy ta s a v v u r h o sil q ilish la ri u c h u n sm
m o d e lin i katak li q o g ‘o z v a ra g ‘idan ta y d a la n ib tu sh u n tirilad i q u v ch ilar:
1) B e rilg a n k e s m a n i o i c h a s h .
2) B e rilg a n u z u n lik d a g i k e s m a n i y a s a s h ( c h iz is h ) m a s a la s in i hal 
q ilis h la ri k e ra k .
B u m a s a la n i y e c h is h n in g 2 ta u su lin i a jra tis h m u m k in .
B ir in c h i u su l - u s tig a q o ‘y is h u su li.
B u u s u ln in g m o h iy a ti s h u n d a n ib o ra tk i, 
o i c h a n a y o t g a n y o k i 
o lin a y o tg a n k e s m a s a n tim e trin in g m o d e lla ri b ila n q o p la n a d i v a
u la m in g so n i s a n a b c h iq ila d i. B u n d a y is h b o la la m in g h a r b iri s m ni 
“ p a y q a s h la rid a ” , s e z ila rli y o r d a m b e ra d i.
I k k in c h i u su l - q o ‘y ib b o ris h u s u lin i k e tm a - k e t b a ja ris h .
0
‘q u v c h ila r o i c h a s h d a c h i z g ‘ic h d a g i c h iz iq la m i e m a s , b a lk i 
k e s m a g a oM chov n e c h a m a rta jo y la s h is h in i a n iq la s h n i o ‘r g a n ib o l- 
g a n la r id a n s o ‘n g r a q a m la r b ila n b e lg ila s h a d i.
0
‘q u v c h ila m i u zu n lik n i y an g i b irlig i d e tsim e tr b ila n ta n ish tirish d a
ik k in c h i o ‘n likni o ‘rg a n ish m u n o sa b a ti b ila n b o sh la n a d i. D e tsim e tr 
m o d e li y o rd a m id a o ‘lc h a sh g a d o ir b a ’zi m a sh q la rn i k eltiram iz.
Topshiriq I.
C h iz iq c h a d a n fo y d a la n ib o i c h o v is h la rin i o lib
b o r is h u s u lla rin i b o la la r g a tu s h u n tirin g .
A m a liy m a s h iq la r d a v o m id a d e ts im e tr v a m e tr k a b i y a n g i 
oM chov b o rlik la ri k irib k e la d i. B u o M c h am lar o ‘rta d a g i m u n o s a b a t 
m a s h q la r yoMi b ila n b o la la r o n g id a o ‘m a s h ib q o lis h ig a e ris h ila d i.
Topshiriq 2.
U z u n lik o M chovlari d e ts im e tr , sa n tim e tr, m illim e tr, 
m e tr , k ilo m e tr tu s h u n c h a la r i b ila n ta n is h tiris h m a q s a d id a d a rs s o a tin i 
m a ’lu m ta rtib d a q is m la r g a boM ib, m a s h g ‘u lo tn i s h u ta r tib d a o ‘tk a - 
z in g .
Topshiriq 3.
Q a y s i s in fla rd a u sh b u m a s h g u lo tla m i o ‘q u v c h ila r
b a ja ra o la d ila r; J a v o b la m i a s o s la n g .
Ik k i x il u z u n lik b irlik la rin i q o ‘s h is h v a a y iris h , u la m i k o ‘p a y - 
tir is h v a boM ish u c h u n c h i s in fd a oM iladi. U m a s h q la rn i b a ja r is h d a
o ‘q u v c h ila r d a o M c h am lar o ‘rta s id a g i n is b a tla rd a n f o y d a la n a d ila r va 
ta jrib a la m i y o z m a m a s h q la r b ila n m u s ta h k a m la y d ila r.
162

---