Boshqa fanlar bilan aloqasi

Harakatdagi eksperimental faoliyat
Birinchi navbatda ko‘z bog‘lanadi. So‘ngra ochiq maydon devoriga orqa bilan turib, bir to‘g‘ri chiziq bo‘ylab harakatlanadi. Bunda 8yoki 10 metr yurgandan so‘ng ko‘zidagi bog‘ich yechiladi va o‘ng yoki chap tomonga qaraydi. Bu oddiy faoliyat bo‘lib, u to‘g‘ri mo‘ljal olish, harakatlanish va siljishning ko‘zi ojiz bolalar uchun qanchalik qiyinligini bildiradi.³

• 
  Kosmik xabardorlik faoliyati – o‘z organlari va harakatlari ustidan ishonch hissi va nazorati uchun ochiq kosmosga ko‘chib o‘tish haqidagi fikrlar ko‘zi ojiz bolalarga imkoniyat yaratadi.
  
• 
  Kundalik hayot faoliyati – kundalik vazifalarni amalga oshirishda ko‘zi ojiz bolalar uchun ta’lim kerak bo‘ladi. Buning uchun ularning ota-onalari, aka-ukalari va tengdoshlariga nisbatan taqlid qilish, ularning harakatlaridan nusxa ko‘chirish foyda beradi.quyidagilar yesa boshqalarning yordamini talab yetadi: xojatga boorish, yuvinish, kiyinish, oyoq kiyimni bog‘lash, yeyish to‘kmasdan ichish, stakanga suv quyish va sanchiqilarni ishlatish.
  

Ovqatlanishdagi eksperimental faoliyat
Nonushtadan oldin ko‘zingizni bog‘lang. Stakanga yoki piyolaga suv quyishga harakat qiling, sariyog‘ va murabboni idishga soling, hammasini ko‘zingizni bog‘lagan holda amalga oshiring. Agar sizda nonushta uchun ugra bo‘lsa, uni siz tayoq bilan iste’molga qilishga harakat qilib ko‘ring. Bunda balki tartibsizlik kuzatilar, lekin bu faoliyat bizga nima uchun bolalarga tartibli ovqatlanish, kiyinish va hatto yolg‘iz xojatxonaga borishni o‘rgatishda ko‘p vaqt talab qilinishini ko‘rsatadi.
Experiential Activity - Eating
Put on a blindfold, before you start eating breakfast. Try to pour a glass of water, or a cup of tea, or put butter and jam on your toast, all without using your eyes. If you have noodles for breakfast, try to eat these with chopsticks while still blindfolded. You will probably make quite a mess. This activity will show us why some children might need more time than others to learn how to eat without spilling too much, get dressed properly, and even go the toilet alone.

• 
  Agar sizning sinfingizda albinism bilan og‘rigan bola bo‘lsa, ular ko‘chada o‘ynab yoki jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanayotgan bo‘lsa, iltimos ko‘zlariga ko‘zoynak taqib qo‘ying va terisini quyoshdan himoyalanganiga ye’tibor bering, chunki ularning terisini quyosh osonlikcha kuydira oladi. Albinism bo‘lgan bolalarda teri saratoni kuzatiladi, shuning uchun ular juda zaif bo‘lishadi;
  
• 
  Shunday qilib, ko‘zi ojiz bolalarning quloqlari boshqa bolalarnikiga nisbatan yaxshi yeshitadi, chunki ular ham ta’limda ham mashg‘ulotlarda quloqlariga tayanadi;
  
• 
  Maktabdagi ba’zi sinfxonalar boshqalariga nisbatan shovqinli bo‘lishi mumkin(tirband yo‘l shovqini, poyezd, aeroport yoki fabrikalardagi shovqin) – bola maktabga moslashuvchan bo‘lishi uchun kam shovqinli sinfga berishga harakat qilish kerak;
  
• 
  Biz ularning boshqa organlaridan ko‘proq foydalanishimiz kerak. Boshqa bolalarni yesa ko‘r bo‘lishining oldini olishimiz kerak. Ba’zi ko‘zi ojiz bolalar yorug‘likni biroz bo‘lsada, idrok qila oladi. Shundan foydalanib, ularning harakatchanligini oshirishimiz mumkin;
  
• 
  Ularning o‘rinlarini tez-tez o‘zgartirib turish kerak, chunki boalar o‘zlariga mustaqil yo‘l tanlashlari, buning uchun qayerda bo‘lmasin barcha bilan do‘stona munosabatda bo‘lishlari kerak;
  
• 
  Baxtsiz hodisalar va jarohatlanishlarning oldini olish uchun bolalarni qavatli joylar yoki baxtsiz hodisalar sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan joylarda yurmasligining oldini olish kerak;
  
• 
  Xuddi shunday sinfda foydalanadigan ob’ektlardan (kitoblar, kerakli materiallar va qo‘llanmalar) ehtiyot bo‘lish kerak;
  
• 
  Ko‘zida nuqsoni bor bola oldiga bir maqsad qo‘yishi, o‘ziga yo‘l topish va bolalarga yordam beruvchi strategiyalar o‘ylab topishi kerak. Siz yesa rejalashtirilgan planga resurs o‘qituvchi yoki assistant sifatida qo‘llab-qivvatlashingiz kerak;
  
• 
  Ba’zi darslarda taom pishirish va hunarmandchilik ham o‘rgatiladi. Bundan tashqari ba’zi sinflarga qo‘shimcha jismoniy mashg‘ulotlar bajartiriladi. Bunday holatlarni tushintirishga harakat qilinadi. Bu tushintirishlarni ko‘zrishida nuqsoni bor bolalar tushinmasligi va umumiy ko‘rsatmalarga rioya qilmasligi mumkin. Chunki ular sinfda qanday uzkunalar bor va ular qanday ishlashini bilmaydi, bular yesa muhim ahamiyatga yega.
  
• 
  Doskaga har bir narsa ovoz chiqarilib va asta-sekin yozib o‘qiladi;
  
• 
  Siz aniq gapirishga harakat qiling, chunki ko‘zida nuqsoni bor boalar quloqlariga ko‘proq tayanadilar va ko‘p ma’lumotlarni olishlari quloqlariga bog‘liq;
  
• 
  Sinfga yordam berishi uchun boshqa boalarni ham jalb qilish kerak. Ko‘zi ojiz insonlarga biron-bir narsani tushintirish bolalar uchun ham kattalar uchun ham qiziq vazifa bo‘lsa kerak. Ularga turli shakllarni, ranglarni va vazifalarni tushintirish kerak. Buni hatto biroz chuqurlashtirib amalga oshirsa ham bo‘ladi. Ko‘rishida nuqsoni bo‘lgan bolalar ijtimoiy, hissiy va akademik rivojlanishiga va boyishiga do‘stlarining ham yordami kata.
  
• 
  Jismoniy ta’lim dasturlarida ko‘rishida nuqsoni bo‘lgan bolalar o‘z tengdoshlari qatori o‘yin o‘ynashlari va rag‘batlanishlari kerak. Bunga faqat o‘qituvchilar ma’suliyatli bo‘lishlari kerak, balki talabalar ham. Jismoniy tarbiya bilan maktabdan keying faoliyatda ham tengdoshlari bilan o‘rgatilishi kerak;
  
• 
  Inklyuziv ta’limning yeng muhim nuqtalaridan biri, bu boshqa bolalar bilan birgalikda ta’lim olishidir;
  
• 
  “Sinf loyihalar” qismi sifatida taktil o‘quv materiallarini ishlab chiqarish. Bolalar geografiyaga bog‘liq og‘zaki va taktil axborotlarni seziluvchi xaritalar orqali o‘rgana oladi;
  
• 
  Bola real ob’ektlarni ishlatishni va ularni his qilishi kerak. Ya’ni faqat qalam va qog‘ozlarni ushlash bilan cheklanmaslik kerak;
  
• 
  Ko‘rishida nuqsoni bo‘lgan bolalar ayniqsa har bir bola “narsalar” ya’ni juda kata va juda kichik narsalarni tushinishi uncha qiyin bo‘lmaydi. Shuning uchun iloji boricha bolalarga “narsalar”ga teginishiga ruhsat berish kerak. Maktab yaqinida kata daraxt yoki kesilgan daraxt bo‘lsa, uni ushlab ko‘rishi kerak. Bu “faqat” ko‘rishida nuqsoni bor bolalar uchun yemas, boshqa bolalarga ham hajmi, balandligi va uzunligi haqidagi tushinchalarni yaxshiroq tushuntirib berish kerak;
  
• 
  Brayl yozuvi 1qatordan 5qatorgacha bo‘lishi mumkin. Unda ancha uzoq vaqt yozish mumkin. Bunda ruchkasi va yozuv ramkalaridan foydalanish paytida o‘sha nuqtalar, alohida-alohida bo‘ladi⁴.