Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

Макроиқтисодий мувозанатлик турлари

---

331 
faoliyatning barcha qatnashchilari, barcha bozorlar va iqtisodiy jarayonlarning turli 
tomonlari o‘rtasidagi barqarorlik tavsifidagi bir qator muvozanatliklar tizimini o‘z 
ichiga oladi. 
Bu muvozanatlik shakllari turli-tuman bo‘lganligi sababli, ular alohida holda 
xususiy muvozanatliklar sifatida yuzaga chiqadi.
Xususiy iqtisodiy muvozanatlik – bu ikkita o’zaro bog’liq bo’lgan 
iqtisodiy miqdorlar yoki iqtisodiyot tomonlari o’lchamlarining o’zaro mos 
kelishidir. Xususiy muvozanatlik ishlab chiqarish va iste‘mol, aholining sotib 
olish layoqati va tovarlar taklifi, byudjet daromadlari va xarajatlari, alohida 
tovarlarga bo‘lgan talab va taklif o‘rtasidagi bog‘liqliklar orqali yuzaga chiqadi.
Milliy iqtisodiyot muvozanatligini ta‘minlash bir qator shart-sharoitlarni 
taqozo qiladi. Ular quyidagilar: 
 Mavjud iqtisodiy resurslardan samarali foydalangan holda jamiyat 
ehtiyojlarini to‘laroq qondirib borish; 
 Mehnat resurslarining to‘liq va samarali bandligini ta‘minlash; 
 narxlarni barqarorlashtirish va uni inflyatsiya ta‘siridan xoli qilish; 
 iqtisodiy o‘sishni yetarli miqdordagi investittsiyalar bilan ta‘minlash va 
uni muomaladagi pul massasiga bog‘lash; 
 eksport va importni o‘zaro muvofiqlashtirish asosida tashqi savdo 
balansining ijobiy qoldig‘iga erishish.
Iqtisodiy muvozanatlik erkin raqobatli bozor va iqtisodiy vaziyat 
barqarorligi kabi shart-sharoitlarni ham taqozo qiladi. 
Iqtisodiyot doimiy rivojlanish holatida bo‘lsada, iqtisodiy sikl fazalari, bozor 
kon‘yukturasi, bozor sub‘ektlari daromadlari va talabi tarkibida doimiy 
o‘zgarishlar ro‘y berib turadi. Bularning barchasi muvozanatli holatni turg‘un 
iqtisodiyotdagi shartli umumiy muvozanatlik sifatida qarab chiqishni taqozo qiladi.