Bàrchà mîddàlàr ko‘p sînli bo‘linmàs zàrràlàrdàn àtîm
Download 1.59 Mb. Pdf ko'rish
|
Yadrî kuchlàri.
Yadrî mîdållàri hàqidà tushunchà Ì à z m u n i : yadrî kuchlàri; yadrî kuchlàrining õîssàlàri; yadrîning tîmchi mîdåli; yadrîning qîbiq mîdåli.
sifàtidà tutib turuvchi bîg‘lànish enårgiyasi hàqidà gàplàshdik. Àmmî ulàrni yadrîdà tutib turuvchi kuch hàqidà håch nàrsà dåmàdik. Bu kuch qàndày kuch bo‘lishi mumkin? Àgàr uni nuklînlàr îràsidàgi o‘zàrî gravitatsion tîrtishish kuchi dåsàk, bu àqlgà sig‘màydi. Chunki tîrtishish kuchi judà kichik. Ìàsàlàn, ikkità prîtîn îràsidà o‘zàrî tîrtishish kuchi, ulàr îràsidàgi kulîn tà’sir kuchidàn hàm 10 36 màrtà kichik. Bu kuch kulîn kuchi hàm bo‘lishi mumkin emàs. Chunki yadrîdàgi prîtînlàr îràsidà tîrtishish emàs, bàlki itàrishish kuchlàri màvjud bo‘lishi kåràk. Prîtîn và elåktrnåytràl nåytrîn hamda nåytrîn–nåytrîn îràsidà umumàn kulîn tà’sir kuchi bo‘lishi mumkin emàs. Bundàn tàshqàri, elåktr õàràktårigà egà àtîmdàgi elåktrînning enårgiyasi eV làr tàrtibidà bo‘lsà, yadrîdàgi nuklînlàrning enårgiyasi undàn milliîn màrtà kàttàligini îldingi màvzudà qàyd etdik. Bulàrning hàmmàsi, yadrîdà bizgà nîmà’lum bo‘lgàn bîshqà kuch màvjud, dågàn õulîsàgà kålishimizga sabab bo‘ldi.
Nuklînlàr îràsidàgi bundày tà’sir kuchlàri kuchli tà’sir dåyilàdi và ulàr quyidàgi õîssàlàrgà egà.
|
ma'muriyatiga murojaat qiling