Bàrchà mîddàlàr ko‘p sînli bo‘linmàs zàrràlàrdàn àtîm

Vilsîn kàmåràsi. Êàmårà 1911- yildà ingliz fizigi Ch.Vilsîn

tîmînidàn yaràtilgàn. U tåz uchib kålàyotgàn zàrràlàrning bug‘si-

mîn holatdàgi mîddàdàn o‘tgànidà, shu mîddà mîlåkulàlàrini

iînlàshtirishigà àsîslàngàn.

Vilsîn kàmåràsining sõåmàsi 65- ràsmdà tàsvirlàngàn. Êàmårà-

ning  ishchi  hàjmi  (1)  suvning  yoki  spirtning  to‘yingàn  bug‘i

bo‘lgàn hàvî yoki gàz bilàn to‘ldirilgàn. Pîrshån (2 ) pàstgà qàràb

tåz hàràkàtlàngàndà 1 hàjmdàgi gàz àdiàbàtik ràvishdà kångàyadi

và sîviydi. Nàtijàdà gàz o‘tà to‘yingàn holatgà kålàdi. Êàmåràdàn

uchib o‘tgàn zàrrà o‘z yo‘lidà iînlàrni vujudgà kåltiràdi và hàjm

kångàygàndà  kîndånsàtsiyalàngàn  bug‘làrdàn  tîmchilàr  hîsil

bo‘làdi. Shundày qilib, zàrrà îrqàsidà ingichkà tumàn yo‘l ko‘rini-

shidàgi iz qîlàdi. Bu izni kuzàtish yoki ràsmgà tushirish mumkin.

Àlfà-zàrrà gàzni kuchli iînlàshtiràdi và shuning uchun Vilsîn

kàmåràsidà qàlin iz qîldiràdi (66- ràsm). Båtà-zàrrà – judà ingichkà

iz qîldiràdi. Gàmmà-nurlànish esà Vilsîn kàmåràsidàgi gàz mîlå-

kulàlàridàn urib chiqàrgàn fîtîelåktrînlàri yordàmidàginà qàyd

etilishi mumkin.

1927- yildà Vilsîn kàmåràsini kuchli màgnit màydîndà jîy-

làshtirgàn rus fizigi D.Skîbålsån uning imkîniyatlàrini ànchà

kuchàytirdi.  Endi  zàrràlàrning  màgnit  màydîndàgi  îg‘ishlàrigà

qàràb, ulàrning zàryadi, enårgiyasi và bà’zi bîshqà õàràktåristikàlàri

hàqidà õulîsà chiqàrishgà imkîniyat tug‘ilàdi.