Bàrchà mîddàlàr ko‘p sînli bo‘linmàs zàrràlàrdàn àtîm

Elåmåntàr zàrràlàrni kuzàtish và

qàyd qilish usullàri

Ì à z m u n i :   zàrràlàrni  qàyd  qiluvchi  àsbîblàrning  turlàri;

sintillatsiîn hisîblàgich; gàz ràzryadli sànàgich; Vilsîn kàmåràsi;

fîtîemulsiya usuli.

40-§.

---

151

Zàrràlàrni  qàyd  qiluvchi  àsbîblàrning  turlàri.  Ràdiîàktiv

mîddàlàrning nurlànishini o‘rgànishdàn àsîsiy màqsàd – ràdiî-

àktiv yemirilishdà chiqàrilàdigàn zàrràlàrning tàbiàtini, enårgiyasini

và nurlànish intånsivligini (ràdiîàktiv mîddà bir såkunddà chiqà-

ràdigàn zàrràlàr sînini) àniqlàshdàn ibîràt. Ulàrni qàyd qilishning

eng kång tàrqàlgàn usullàri zàrràlàrning iînlàshishigà và fîtîkimyo-

viy tà’sirlàrgà àsîslàngàndir. Bu vàzifàni bàjàruvchi àsbîblàr hàm

ikki turgà bo‘linàdi:

1. Zàrràlàrni fàzîning birîr qismidàn o‘tgànligini qàyd qiluvchi

và bà’zi hîllàrdà ulàrning bà’zi õàràktåristikàlàri, màsàlàn, enår-

giyasini àniqlàshgà imkîn båruvchi àsbîblàr. Bundày àsbîblàrgà

sintillatsiîn  (chàqnîvchi)  hisîblàgich,  Chårånkîv  hisîblàgichi,

gàz ràzryadli hisîblàgich, yarimo‘tkàzgichli hisîblàgich và impulsli

iînlàshtiruvchi kàmårà misîl bo‘là îlàdi.

2.  Zàrràning  mîddàdàgi  izini  kuzàtishgà,  màsàlàn,  suràtgà

tushirishgà imkîn båruvchi àsbîblàr. Bundày àsbîblàrgà Vilsîn

kàmåràsi, diffuziyali kàmårà, pufàkli kàmårà, fîtîemulsiya usuli

misîl bo‘là îlàdi. Biz quyidà ulàrning bà’zilàri bilàn tànishib o‘tàmiz.