Бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақалари ва икки ёқлама ёзув режа

^ ДОИМИЙ ҲИСОБВАРАҚАЛАР
АКТИВЛАР = МАЖБУРИЯТЛАР + КАПИТАЛ

Дебет	Кредит	Дебет	Кредит	Дебет	Кредит
Ҳисобот даврининг бошига активлар қолдиғи (сальдо) Активлар-нинг ошиши Ҳисобот даврининг охирига активлар қолидиғи (сальдо)	Активнинг камайиши	Мажбуриятларнинг камайиши	Ҳисобот даврининг бошига мажбуритя-лар қолдиғи (сальдо) Активнинг ошиши Ҳисобот даврининг охирига мажбурият-лари қолдиғи (сальдо)	Капиталнинг камайиши	Ҳисобот даврининг бошига активлар қолидиғи Активларнинг ошиши Ҳисобот даврининг охирига активлар қолдиғи (сальдо)

Вақтинчалик (транзит) ҳисобварақалар – бу молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисоботнинг элементлари акс эттириладиган ҳисобварақалардир. Булар таркибига даромадларнинг ҳисобга олиш ҳисобварақлари, харажатларни ҳисобга олиш ҳисобварақалари, фойдани ҳисобга олиш ҳисобварақалари зарарларни ҳисобга олиш ҳисобварақалари киради. Ушбу ҳисобварақалар ҳар бир ҳисобот даврининг охирида ёпилади ва шунинг учун улар ҳеч қачон қолдиқ (сальдо)га эга бўлмайди.

^ ВАҚТИНЧАЛИК ҲИСОБВАРАҚАЛАР
ДАРОМАДЛАР ХАРАЖАТЛАР

Даромадлар-нинг камайиши

Даромадлар-нинг ошиши

Харажатлар-нинг ошиши

Харажатларнинг камайиши

^ ФОЙДАЛАР ЗАРАРЛАР

Фойданинг камайиши

Фойданинг ошиши

Зарарларнинг ошиши

Зарарларнинг камайиши

Баланснниг актив ва пассивга бўлинишига мувофиқ ҳисобварақалар актив ва пассив ҳисобварақаларга бўлинади. Активлар таркиби ва унниг айрим турлари ҳаракатини ҳисобга олиш учун мўлжалланган ҳисобварақаларии актив ҳисобварақалар дейилади. “Асосий воситалар”, “Материаллар”, “Миллий валюталардаги пул маблағлари”, “Ҳисоб – китоб варағи” ва бошқа ҳисобварақалар актив ҳисобварақаларга мисол бўла олади.

Капитал ва мажбуриятларни ҳисобга олиш учун мўлжалланган ҳисобварақалар пассив ҳисобварақалар деб аталади. “Устав капитали”, “Банкларнинг қисқа муддатли кредитлари”, “Узоқ муддатли заёмлар” ва бошқа ҳисобварақалар пассив ҳисобварақаларга киради.

Актив ҳисобварақалар дебетига ҳисобот даврининг боши ва охиридаги қолдиқлар, шунингдек мол – мулкнниг кўпайиши билан боғланган барча ўзгаришлар, кредитда – мол – мулкнниг таркибида камайиш билан боғлиқ бўлган барча ўзгаришлар акс этади. Бошлағич сальдо ҳисобга олинмаган ҳолда кўпайиш ва камайишларнинг умумий суммаси айланмалар деб аталади.

5010 “Миллий валютадаги пул маблағлари” актив ҳисобварағининг чизмасини келтирамиз (сўмда).

^ Дебет 5010 “Миллий валютадаги пул маблағлари” Кредит