Бухоро давлат университети «Психология» кафедраси


Download 0.61 Mb.
bet25/52
Sana09.04.2023
Hajmi0.61 Mb.
#1347016
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   52
Bog'liq
12.Бошкарув психологияси

"Муносабат ойнаси" усули.Халкимизда "киёфа, юз-калб ойнаси", - деган накл бор. Бундан юз, караш - муносабатлар ойнаси деган хулосани хам чикариш мумкин. Агар инсонга синчиклаб каралса, унинг юз - карашида ички дунёсини куриш мумкин. Савол тугилиши табиий: доимо кулиб юрган одам билан мулокот килиш осомни ёки аксинча, киёфаси каттик одам биланми? Табиийки, биринчи тоифадаги одамлар билан сухбатлашиш осон. Инсон кимларга жилмаяди: дустларигами ёки ёкмаган одамларгами?
Бу механизм кисмлари куйидагилардан иборат.
1. Купчилик одамлар уз дустларига ёкимли самимий жилмаядилар.
2. Агар сиз билан мулокот килаётган одамнинг юз киёфаси ёкимли жилмайишини курсангиз, билингки бу унинг сизга нисбатан "Мен Сизнинг дустингизман" - деб бераётган хабари булади.
3. Дуст - бирор бир масалада, ишда сиз билан хамфикр одам.
4. Инсоннинг энг мухим эхтиежларидан бири, химояланиш ва бехавотирлик эхтиежидир. Дуст - бу химояланишни оширувчи инсон, яъни шахснинг энг мухим эхтиежларини кондиришга ёрдам беради.
5. Коникиш хисси инсонга ижобий хиссиёт уйготади.
6. Инсон доимо узида ижобий хиссиёт уйготувчи одамларга мухтож.
7. Агар бирор кимса, ижобий хиссиёт уйготса у хохласа, хохламаса аттаркцияни шакллантиради. "Муносабатлар ойнаси" усулини психологик механизми ана шундан иборат.
Хулоса: рахбар кули остидаги ходимларига уз тутган йулини факат тушунтириши эмас, балки бу билан хамфикр булиб, унинг нуктаи назарини калбан хис килишларига эришган булишни хохласа, у инсонлар психологияси хакида билимларини доимо бойитиб бориши зарур.
Рахбарликнинг касбий коидасининг иккинчиси куйидагича. "Рахбар учун уз кул остидаги ходимларини узига жалб килиш касбий зарурат. Шунинг учун уз ходимлари билан булган муносабатларда юз киёфаси доимо мулойим булиши, уларга жилмайиб мурожаат килиши лозим".
"Олтин сузлар" усули. "Олтин сузлар" иборасининг синоними сифатида купинча "чиройли", "таъсирчан", "жуда кимматли" сузлар ишлатилади, бир суз билан айтганда булар комплимент деб юритилади.
Комплимент нима узи? Комплимент - бу инсоннинг ижобий сифатларини бир оз кучайтириб айтиладиган сузлардир.Шу билан бирга рахбар ва ходимлар уртасидаги хизмат муносабатларида аттракцияни шакллантириш йулларидан биридир. Инсон узига каратилган комплиментни эшитганда унда ижобий хиссиёт уйгонади. Бундай "олтин сузлар" таъсирининг психологик механизми кандай? Агар кимгадир "Сиз узингиз акллисизку", "Сиз кучлисиз", "Сиз одамларга жуда яхши таъсир курсата оласиз!" деб таъкидлаб турсангиз, агар бу хислатлар унда булмаса хам у одам узининг бу "кобилиятини" юзага чикариш, узини сизга курсатишга харакат килади. Комплимент таъсир механизми асосида ишонтириш психологик механизми ётади. Маълумки, инсонга орзуларининг руёбга чикишини ишонтириш мумкин. Ишонтириш бу орзуларининг сиртдан амалга ошишига ишонишини орттирса, бу асосий ижобий эмоцияларининг хосил булишига олиб келади.
Аттракциянинг шаклланишига "олтин сузлар" таъсирининг психологик механизми куйидагича.
1. Инсонга узининг ижобий сифатларини кучайтириброк айтилган сузлар, яъни комплимент доимо ёкимли булади.
2. Агар комплимент коидаси билан айтилса (бу хакда куйида суз юритилади) ишонтириш натижа беради.
3. Бунинг натижасида "яхширок" куринишга булган эхтиеж сиртдан кондирилади.
4. Эхтиежларнинг кондирилиши натижасида ижобий хислар хосил булади.
5. Рахбар узига нисбатан уз кул остидаги ходимларида ижобий хиссиётлар - аттракция уйгота олган экан, ходимлар уз рахбарларининг топширикларини бажонидил бажарадилар.

Download 0.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   52




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling