Bunday sharoitda chizmalarni aniq va to‘g‘ri o‘qish talab qilinadi
80cd54aa5448583fe9186b8d0e4ddf0d CHIZMACHILIK - 1
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kesimga olchamlar qo‘yish.
- MASHQ
- Chizmalarga oicham qo‘yish (0‘zDSt 2.307:96)
| -
|
-• | |||
|
) | ||||
|
4/. |
|
| ||
|
— |
a | |||
|
|
TSS |
Vm - | ||
|
|
|
| ||
|
|
NSV |
| ||
chizma.
tashkil topgan teshik silindr bo‘lgani uchun u yopiq. Silindr prizmasimon sirt bilan qirqilgani uchun uning qirqilgan joyi ochiq tasvirlangan. 4.61-o chizmadagi ustiga qo‘yilgan kesimda ham shponka ariqchasi prizmasimon sirt bo‘lgani uchun kesim konturidagi aylana qismi ochiq qoldirilgan.
Barcha kesimlarni diqqat bilan o‘rganib chiqsangiz, ularda qo‘llanilayotgan shartliliklar bilan chuqur tanishib olasiz.
Bundan keyin kesimlar to‘g‘risidagi bilimingizni navbatdagi darslarda takomillashtirib borasiz.
Kesimga o'lchamlar qo‘yish. 4.59- chizmadagi shponka ariqchasi kesimiga o‘lchamlarning qanday qo‘yilishi ko‘rsatilgan.
Savollar
Kesim nima, u qanday hosil bo‘ladi?
Kesimning qirqimdan farqi bormi, u nimada?
Kesimlaming qanday turlari mavjud, ular qanday belgilanadi?
Kesimlaming qanday shartliliklari borligini bilasiz?
MASHQ
chizmada kesim talab qilinadigan detallarning ko‘rinishlari berilgan. Ulardan birining bosh ko‘rinishini ko‘chirib chizing va chapdan ko‘rinishidan foydalanib chetga chiqarilgan va ustiga qo‘yilgan ke- simlarini bajaring.
chizma.
114
Detal elementlarining o‘lchamlari, chekli chetga chiqishlari va yuzalarning g‘adir-budurliklari yig‘ish davrida yoki undan keyingi ishlov berish davrida hosil bo‘lsa, bu ma’lumotlar yig‘ish chizma- larida ko‘rsatiladi. Buyumlarning ish chizmalarida qoplanadigan detallar bo'lsa, ularning qoplanishiga qadar bo‘lgan o‘lchamlari va yuzalarining g‘adir-budurligi ko’rsatiladi.
Ish chizmalarida detallarning qoplanishiga qadar va undan keyingi o‘lchamlari va yuzalarining g‘adir-budurliklarini bir yo‘la ko‘rsatish mumkin. G'adir-budurlik belgisini esa qoplanishni belgilovchi yo‘g‘onlashtirilgan shtrix-punktir chizig‘iga qo‘yish mumkin.
Agar detaining o‘lchamlari va yuzalarining g‘adir-budurlikla- rini qoplanishdan keyin ko‘rsatish zarur boisa, u holda bu o'lchamlar va g‘adir-budurliklar belgisi bilan belgilanadi va texnikaviv talablarda tegishli yozuvlar yozib qo‘yiladi.
Detal chizmasining asosiy yozuvida materialning faqat bir nomi va markasi ko‘rsatiladi.
Chizmalarda texnikaviy ma’lumotlar va parametrlar ularni hisoblamasdan foydalanish mumkin bo‘ladigan qilib berilishi kerak.
Chizmalarda standartlar tomonidan qabul qilingan shartli belgdar ishlatiladi, lekin ularga izoh berilmaydi. Shartli belgilar chizmada bir necha marta takrorlanganda ular bir xil o'lchamda bajariladi.
Buyumning chizmalari alohida standart tomonidan belgilangan maxsus bichimdagi chizma qog‘oz (format) larda chiziladi. Agar barcha zarur bo‘lgan tasvirlar bitta bichimdagi chizma qog‘oziga joylashmasa. chizmani bir nechta qog‘ozda bajarish mumkin. Bir nechta bichimdagi chizma qog‘ozlarida bajarilgan chizma tasvirlarini shunday joylashtirish kerakki, ularni birgalikda ko‘ril- ganda tasvirlarning o‘zaro joylashishi qulay bo‘lsin.
Chizmalarda asosiy yozuvlar va uning qo‘shimcha yozuvlari, shuningdek. spetsifikatsiyadagi so'zlar to‘liq qisqartirilmagan holda yozilishi kerak. Faqat standart tomonidan qabul qilingan so‘zlarni qisqartirib yozishga ruxsat etiladi. Chizmalardagi boshqa yozuvlar va ilovalar (qiyalik, konuslik va o'lchamlarni ko‘rsatuvchi yozuvlardan tashqari) asosiy yozuvga parallel holda yoziladi.
Chizmalarga oicham qo‘yish (0‘zDSt 2.307:96)
Buyumlar ularning o‘lchamlari asosida tayyorlanadi. Shuning uchun ham chizmalarda detal o‘lchamlarini to‘g‘ri qo‘yish va o‘zaro bog‘lab borish katta ahamiyatga ega. Agar o‘lchamlar
116
noto'g'ri qo'vilgan bo'lsa. tayyorlnngnn buyum yaroqsiz bo'lib qoladi. Chizmalarda o'lchamlarni qo'yishda quyidagilarni hisobga olish tavsiya etiladi:
detaining har bir o’lchami geometrik va texnologik jihatdan juda to'g'ri, to'liq ishlab chiqarish jarayoni bilan bogiangan bo'lishi, ya’ni detalni tavyorlashdagi belgilash, ishlov berish. nazorat qilish kabi usullar hisobga olinishi kerak;
chizmaga qo'yilayotgan o'lcham shunday bo'lishi lozimki, detalni tavyorlaydigan mutaxassis uni qiynalmay o'qiv olishi kerak;
o'lchamlar qo'yilayotganda yondosh detallarni ham hisobga olish kerak;
o'lchamlarni texnologik va konstruktorlik talablarini qondiradigan bazadan boshlab qo'vish lozim;
o'lchamlar qo'vish va ularni o'zaro bog'lashda xatoga yo’l qo'ymaslik uchun standartda belgilangan qoidalarni mukammal o'rganib. ularga amal qilish lozim:
o'lchamlar chizmalarda o'lcham chiziqlari va o'lcham sonlari bilan ko'rsatiladi. O'lcham chiziqlaridagi ko'rsatkichlar bitta chizmadagi barcha o'lcham chiziqlari uchun bir xil bo'lishi lozim. Ko'rsatkichning shakli va elementlarining taxminiy o'lchamlari
chizmada ko'rsatilgan:
o'lcham chiziqlari detal konturiga parallel chizilib. chiqarish chiziqlariga perpendikular bo'lishi lozim (4.63- chizma):
o'lcham va chiqarish chiziqlari iloji boricha kesishmasligi lozim;
o'lcham chiziqlarini iloji boricha chizma konturidan tashqarida chizish lozim:
o'lcham chiziqlari chizma konturidan va unga parallel o'tkazilgan ikki o'lcham chizig'i oralig'i 6... 10 mm olinishi lozim (4.63- chizma):
o'lcham sonlari chizmaning qanday masshtabda va qan- chalik aniq chizilishidan qat'iy nazar. tasvirlangan buyumning haqiqiv o'lchamini ifodalashi kerak:
4.63- chizma.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Download 1.94 Mb.
Do'stlaringiz bilan baham:
