Buxgalteriya xisobi, iqtisodiy tahlil va audit

Nomoddiv aktivlar auditi hususiyatlari, maqsadi, vazifalari va manbalari.
Nomoddiy aktivlar tarkibi turlicha bo`lib, ular bir qator belgilari bo`yicha tarkibiy qismlarga ajratilib o`rganiladi:
-identifikatsiyalash,
-sotib olish,
-kutilayotgan ustunliklar berish davri,
-korxonadan ajralishi va boshqalar bo`yicha turkumlanishi mumkin.
Nomoddiy aktivlarning turkumlanishini izohlashdan oldin korxona nomoddiy aktivlari va ularni tavsifi bilan tanishib chiqaylik.
Korxona nomoddiy aktivlariga quyidagilar kiradi:

1. 
   patentlar,
   
2. 
   litsenziyalar,
   
3. 
   intelektual mulk va savdo belgilari, 
   
4. 
   kompyuter dasturlari,
   
5. 
   mualliflik huquqi,
   
6. 
   mijozlar ro`yhati,
   
7. 
   marketing huquqlari, 
   
8. 
   import kvotalari,
   
9. 
   tashkiliy xarajatlar,
   
10. 
    nou-xau,
    
11. 
    franchayzing
    
12. 
    gudvill.
    Patent — huquqiy tan olingan va ro`yxatdan o`tkazilgan mutlaq huquq. Patent huquqi o`zining egasiga patentga taalluqli bo`lgan buyumni, jarayonni yoki faoliyatni foydalanish, ishlab chiqarish, sotish va nazorat qilish huquqini beradi. Bunda chetdan boshqa shaxslar bevosita aralasha olmaydi. Patent huquqi kashfiyotning tarkibini himoya qiladi va u belgilangan tartibda ro`yxatga olingan bo`lishi kerak. Patent huquqi bilan himoyalanadigan ob`ektlarni ishlatishning asosiy ko`rinishi - bu huquqni litsenziya shartnomasi asosida berish va ob`ektni korxona ustav kapitaliga ulush sifatida qo`shishdir.
    

"Nou-xau" - texnik tashkil qilish, hizmat ko`rsatish va tijorat xususiyatiga ega axborot bo`lib, u boshqa shaxslarga noma`lumligi sababli, haqiqiy yoki poten-tsial tijorat qiymatiga ega bo`ladi. Qonuniy asoslarga ko`ra, axborotlarga erishib bo`lmaydi va bu axborotga ega bo`lgan shaxs uning sirliligini ta`minlashga mas`ul-dir.
Sanoat mulklari boshqa ob`ektlardan farqli ravishda "nou-xau" ro`yxatiga olinmaydi. "Nou-xau"ni topshirish haqidagi shartnoma asosida "nou-xau"ning o`zi topshiriladi, uni ishlatish huquqi emas. "Nou-xau"ni topshirish shartnomasining majburiy elementlari: ob`ektning hamma xususiyatlari tavsifi, uni sir saqlash bilan bog`liq tartiblar va "nou-xau"ning uni amaliyotga qo`llashdagi hamkorligi.