Buxoro davlar universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Kimyo kafedrasi

kationli radiasion-polimerlanish;

anionli radiasion-polimerlanish.

Umumiy holda ionli radiasion-polimerlanish jarayoni asosan juda past —40°S da va undan past harorat darajasida olib boriladi. Reaksiey muhitning harorat darajasi pasayib borishi bilan ionli radiasion-polimerlanish mexanizmda borishi —40°S dan past haroratda kuchayib boradi. Demak, harorat darajasining o’zgarishiga qarab, qaysi holatlarda ionli yoki radikal jarayon kechayotganligini aniqlash mumkin.
Masalan: izobutilenning vinilidenxlorid bilan; stirolning metilmetakrilat yoki xlorostirol bilan sopolimerlanish jarayoni, harorat darajasi 0°S dan yuqori bo’lsa radikalli mexanizm bo’yicha — 40°Cda ham radikalli, ham ionli, —78°C da esa faqat kationli mexanizm qonuniyatlari asosida boradi. Hozirgi paytda ko’pchilik mamlakatlarda radiasionpolimerlanish usuli keng qo’llanilmoqda. Ayniqsa, qurilish materiallari olishda yog’och plastiklari tayyorlash usuli keng tarqalgan. Monomerlarning eritmalariga butirilgan yog’och qoldiqlari radiofaol nurlar bilan nurlantirish natijasida olingan mahsulotlar umuman chirimaydi, suvni o’ziga yutmaydi ham, bukmaydi ham, agressiv moddalar ta’siriga ham chidamlidir. Shu usul bilan polimerbeton kompozisiyalar olinmoqda. Shuningdek, sanoatda keng ishlatiladigan bir qator polimerlar, sopolimerlar va elastomerlar radiasion polimerlash usuli bilan olinmoqda. Xulosa qilib aytganda hozirgi zamon texnikasi taraqqiyotida muhim omil hisoblanadigan atom energiyasidan tinch maqsadda foydalanish istiqbollaridan biri, yadroviy energiya manbalaridan kimyoviy sanoatda polimerlanish jarayonni tezlashtiruvchi manba sifatida foydalanishlikdir.

2- SO3	2­ >- SO4	+^M -SO4-	M' +^(n-1)M>
			polimerlanish
	► Mn —	polimerl