Buxoro davlat pedagogika instituti ro‘yхаtga olindi: №2023- yil “ ” “tаsdiqlаymаn”


Download 3.18 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/77
Sana03.11.2023
Hajmi3.18 Mb.
#1743266
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   77
Bog'liq
Atmosfera fizikasi majmua 20.10.2023

2.2-jadval
 
z, km 
225 
25 
300 
350 
400 
450 500 
s, kg/kmol 21,28 20,15 18,50 17,47 16,84 16,43 16,1 


12 
teri kasalliklariga (eritema) va xatto teri kuyishlariga olib kelishi mumkin. Agar 
atmosferada ozon gazi bo‘lmaganida, biologik faol ultrabinafsha nurlari barcha biologik 
jarayonlarni, balki umuman Yer sharidagi organiq xayotni o‘zgartirar edi. Shunday 
qilib, atmosferadagi ozon qatlami Yer shari uchun ximoya qalqoni rolini o‘taydi. Ba’zi 
kimyoviy va fizikaviy moddalar bilan atmosferaning global ifloslanishi ozon ekrani 
zichligiga ta’sir etib, ozon tuynuklarining paydo bo‘lishiga sabab bo‘ladi. 
Ozon hosil bo‘lishidagi fizikaviy va kimyoviy jarayonlar mu- rakkab tabiatga ega. 
Kislorod molekulalari ultrabinafsha radiatsiyani yo‘tish jarayonida atomlarga 
parchalanadi va galayonlangan holatda bo‘ladi, ya’ni normal holatdagidan ko‘proq 
energiya zaxirasiga ega bo‘ladi. Shuning uchun xam ozon molekulasi fakat kislorod 
molekulasi, uning galayonlangan holatdagi atomi va azot yoki boshqa molekulalarning 
uch tomonlama to‘qnashuvi natijasida Hosil bo‘ladi. Shu bilan bir vaqtda teskari 
jarayon ozonning kislorodga aylanishi xam kuzatiladi. 
Atmosferadagi ozonning miqdori yakkol sutkalik (kunduzi - maksimum, tunda - 
minimum) va mavsumiy (baxorda - maksimum, Qish va kuzda - minimum) 
o‘zgarishlarga ega. Kenglik ortishi bilan maksimumga erishish payti kechroq 
keladigan oylarga suriladi. 
Gaz 
Hajm bo‘yicha ulushi, 

Gaz 
Hajm 
bo‘yicha 
ulushi, % 
Metan (SN
4

Uglerod oksidi (SO) 
Oltingugurt dioksidi (S0
2

Azot oksidi (N
2
0) 
1,5 kg
4
0 dan izi- gacha 
0 dan 10o‘ gacha 5 * 
10
-5
Azot dioksidi 
(N0
2

Radon (Rn) 
Yod (J
2

0 dan 2-10"
6
gacha 
610‘
18
0 dan 
10‘
6
gacha 
Atmosferadagi bu gazlar xam tabiiy, xam antropogen kelib chiqishga ega. Buning 
natijasida mazkur gazlarning konsentratsiyasi global mikyosda ortib bormovda. 

Download 3.18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling