Buxoro davlat universiteti kurbonova firuza azamatjonovnaning komil sindarov va skot turovning ijodi

3. Tarixiy detektiv
Bu detektiv turida harakat o'tmishda sodir bo'lgan yoki hozirda o`tgan jinoyatning tergov qilinishidir. Tarixiy detektiv janrga quyidagilar yorqin misol bo`la oladi.
·Umberto Eko “Atirgul nomi”
· Robert van Gulik “Sudya Di” seriyasi.
· Agata Kristi “O’lim oxirida keladi”, “Beshta cho’chqa”
· Jon Dikson Karr “Nyugeytlik kelin”, Barxatdagi iblis”, “Kapitan Pererej Gorlo”
· Elis Pitters “Kadfael” seriyasi.
· Enn Perri – “Tomas Pitt, Monk” seriyasi.
·Bualo Narsejak - “Sehrlangan o'rmonda”
·Elleri Kuin “Doktor Uotsonning noma’lum qo’lyozmasi”
·Boris Akunin “Erasta Fandorinning sarguzashtlari” adabiy loyihasi.
· Leonid Yuzefich “Izquvar Putilin” haqidagi adabiy loyiha.
·Aleksandr Bushkov – “Aleksey Bestujev” sarguzashtlari.
4. Kinoyali detektiv
Ushbu tur postmodernizm izini qoldiradigan detektiv janrining tipik namunalaridan biri hisoblanadi. Kinoyali detektiv qissasidagi detektiv tekshiruv hazil nuqtai nazaridan tavsiflaib sirni ochishga qaratilgan bo'lib, unda rivoya odatda birinchi yoki ikkinchi shaxsdan olib boriladi. Ko'pincha, ushbu turda yozilgan asarlar detektiv romanning parchalarini parodiya qiladi.Kinoyali detektiv hikoyaning rivojlanishining dastlabki bosqichlarida “istehzo” ta'rifi ko'pincha haqiqatning “o`zginasi” bo'lib xizmat qiladi: beparvolik bilan qurilgan detektiv, har jihatdan zaif, shu tariqa parodiya, jiddiy janrning travestisi sifatida taqdim etilishi mumkin edi.Kinoyali detektiv voqea ma'lum bir aniq tuzilgan sxema (formula) bo'yicha qurilgan bo`lib Asarning ziddiyatini yuzaga keltiradigan va hal qiladigan sababchi vaziyatlar zanjiri sifatida syujet kitobxon uchun unchalik muhim emas. Matnning alohida kulgili epizodlari va yengil, tasalli va chalg'itadigan muhiti juda muhimroq bo`lib, ko'p jihatdan komediya jarniga o`xshab ketadi.."Kinoyali detektiv" janridagi birinchi muallif kimligini aniqlab olish deyarli mumkin emas, chunki bu jarayon bir qator mamlakatlarda, asosan Yevropada parallel ravishda sodir bo'lgan: Angliya (Jorjet Xeyer), Frantsiya (Gaston Leru, San-Antonio va Charlz Ekbray), Vengriya (Ene Reito), Polsha (Joanna Khmielewska). Hozirgi kunda ko'plab chet ellik mualliflar ushbu janrda yozmoqdalar: Stiven Fray, Xyu Lauri, Neio Marsh (Buyuk Britaniya), Lourens Blok (AQSh), Dariya Dontsova, Kondratiy Jmurikov (Rossiya) va boshqalar. Kitobxonning dunyoqarashi asosiy qahramonning dunyoqarashi bilan cheklangan. Belaruss yozuvchisi A. Olxovskaya “Bo'ronli tunning huquqi” asarida bosh qahramon atrofdagi dunyoni tahlil qilar ekan, unga va o'ziga kulgi bilan qaradi: “Men chindan ham ingichka jayronga o'xshamas edim, aksincha, yirtqich hayvonga o'xshar edim” .Kinoyali detektiv hikoyadagi kitobxon uchun jozibali voqelik, syujet, shakl, muqova hattoki, detektivning sarlavhasi, bosh qahramonning ismi mavhumdir Ironik detektiv uchta vazifani bajaradi:
1. Kitobxonning ko'ngil ochishi.
2. Kitobxon uchun jozibali haqiqatni yaratadi.
3. Detektiv va didaktik tamoyillarni birlashtirgan holda "hayot darsligi" sifatida xizmat qiladi.