Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti


Download 1.91 Mb.
Pdf ko'rish
bet184/202
Sana25.02.2023
Hajmi1.91 Mb.
#1229059
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   202
Bog'liq
Ona tili (Morfologiya) o`quv qo`llanma 13-dekabr (1)

Ot yasaladi: qahqaha, g‘arg‘ara, jizza, bizbizak, varrak, qarsak
hiqildoq, chirildoq.
Sifat yasaladi: po‘rsildoq, do‘rildoq, gulduros, sharros, jirtaki
shartaki
 
UNDOV SO‘ZLAR 
 
Insonning his-hayajonini, xitob, haydash-chaqirish ma’nolarini 
hamda 
rasm-odat bilan bog‘liq 
murojaatlar, nutqiy odatni 
ifodalaydigan so‘zlarga undov so‘zlar deyiladi.
Leksik-grammatik xususiyatlari: 


197 
1. Undovlar semantik jihatdan atash xususiyatiga ega emas.
Izoh. Rasm-odat undov so‘zlarida o‘ziga xos leksik ma’no 
mavjud. M.: assalom-u alaykum, xush kelibsiz, rahmat, oq yo‘l...
5. Morfologik jihatdan o‘zgarmaydi. 
6. Affiksatsiya usuli bilan yasalmaydi. 
4. Sintaktik jihatdan gap bo‘lagi vazifasida kela olmaydi hamda 
gap bo‘laklari bilan sintaktik aloqaga kirishmaydi, shuning uchun 
gapda vergul bilan ajratiladi. M.: O‘h-ho‘, muncha muzdek? 
(O‘.Umarbekov) 
5. Eng muhim grammatik xususiyatidan biri otlashib, otga xos 
grammatik ko‘rsatkichlarni qabul qiladi va otning sintaktik 
vazifalarida kela oladi. 
 
 Undovlarning ma’no jihatidan turlari 
 
I. His-hayajon undovlari – kishilarning quyidagi hissiyotlarini 
ifodalab keladi:
1) shafqat, mehribonlik: ie, o, voy, voy-ey, eh;
2) sevinch, xursandchilik, zavqlanish: ho, o‘h-ho‘, ehe;
3) qoyil qolish, rohatlanish: hay-hay (takrorlansa), oh-oh; 
4) mamnuniyat, faxrlanish, mag‘rurlanish, xayrihohlik: e-ha, 
eh, ha-ya, o‘;
5) norozilik: e, uf, he, obbo; 

Download 1.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling