Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti

2. Ot xarakteridagi olmoshlar: biz+lar, kim+lar, nima+lar, 
siz+lar, kim+lar+dir. 
Eslatma. II shaxs birlikdagi sen kishilik olmoshiga qo‘shilsa, 
tinglovchilarga nisbatan hurmatsizlik ma’nosini ifodalaydi. M.: 
Sen+lar nima uchun keldilaring. 
3. Fe’lning 
otga 
xoslangan 
harakat 
nomi 
shakli: 
o‘qish+lar(yaxshimi), yozuv/lar. 

---

50 
B. Quyidagi so‘z turkumlari otlashgandagina -lar ko‘plik 
qo‘shimchasini qabul qiladi. 
1. Otlashgan sifat: Aziz+lar, yaxshi+lar+ni asrang. 
2. Fe’lning otlashgan sifatdosh shakli: Ko‘rgan+lar+ingni, 
bilgan+lar+ingni ayt, do‘stim. 
3. Otlashgan ravish: Ko‘p+lar mustaqillik uchun shirin 
jonlaridan kechishgan. 
4. Otlashgan undov va taqlidiy so‘zlar: Oh-voh+lar+ingni kim 
qulog‘iga iladi. Shivir-shivir+lar+ing ham bor bo‘lsin. 
Yodda tuting! 1. Ko‘plik qo‘shimchasi gap tarkibidagi 
so‘zlarning Grammatik bog‘lanishi uchun xizmat qilmaydi, shuning 
uchun vazifasiga ko‘ra shakl yasovchi – lug‘aviy shakl yasovchidir. 
2. Sintaktik vazifa bajarmaydi. Qiyoslang: Bola keldi./ Bola+lar 
keldi. 
3. Biz ko‘plik qo‘shimchasi bilan ayrim murakkab qo‘shimchalar 
tarkibidagi -lar ko‘rsatkichini farqlashimiz lozim. 
a) fe’l shaxs-son kategoriyasining I guruh tuslovchisining III 
shaxs ko‘plik shakli – -dilar/-tilar/-lar (borib+dilar, yozyap+tilar, 
o‘qigan+lar) qo‘shimchasidan farlash darkor. 
b) buyruq-istak mayli tuslovchisining II shaxs ko‘plik 
qo‘shimchasining vaiantlaridan farqlash kerak. M.: yoz+inglar(-