Buxoro davlat universiteti tuproqshunoslik va geografiya

Hududiy  ishlab  chiqarish  majmualari.  Iqtisodiy  geografiyadagi  bu 

tushuncha  ham  uning  tub  mohiyatini  belgilaydi.  O'z  nomidan  ma’lum  bo'lishicha,  u 

ma'lum  hududda  xo'jalik  tarmoqlarining  joylanishi,  majmua  (kompleks)  shaklida 

faoliyat ko'rsatishini bildiradi. 

Alohida  olingan  hududda  (u  aholi  punkti,  viloyat  yoki  real  iqtisodiy  rayon 

bo'lishi mumkin) ishlab chiqarish korxona va tarmoqlari oddiy, birga joylashgan yoki 

ular  o'zaro  aloqadorlikda  rivojlanib  borayotgan  bo'ladi.  Huddi  shu  ikkinchi  ma'noda 

hududiy ishlab chiqarish majmualari ishlab chiqarishni hududiy tashkil etishning eng 

samarali  shakli  hisoblanadi.  Chunki,  korxonalarni  alohida-alohida,  tarqoq 

joylashtirgandan  ko'ra  ularni  bir-biriga  yaqin  qurish  katta  samara  beradi.  Bunda  har 

bir korxona uchun emas, balki ularning barchasiga yagona  infrastruktura tizimi — 

yo'l,  yer  osti  va  yer  usti  qurilmalari,  suv,  elektr  energiya  va  boshqa  shaxobchalar 

quriladi,  natijada  anchagina  (taxminan  40  foizgacha)  kapital  mablag'  tejaladi.  Ana 

shunday  masofa-transport  harajatlarini  kamaytirish  hamda  korxonalarning  o'zaro 

faoliyat  ko'rsatishi  tufayli  yuzaga  kelgan  samaradorlikni  iqtisodiy-geografik