Buxoro davlat universiteti turobova hulkar rustamovna agrobiznesni tashkil etish va boshqarish

4.2-jadval 
Mintaqaning raqobatbardoshligini oshirish bo'yicha klaster 
siyosatining maqsadlari 
Vazifalar 
Tashkiliy va boshqaruv mexanizmi 
Raqobatbardosh 
bozorni 
rivojlantirish 
Raqobatni 
kompaniyalarning 
raqobatbardoshligini harakatlantiruvchi kuchi 
sifatida qo'llab-quvvatlash 
Yangi 
yaratilgan 
ishlab 
chiqarish omillari asosida 
mahalliy 
bozorlar 
va 
kompaniyalarni tahlil qilish. 
Rivojlanishning 
mahalliy 
xususiyatlarini 
hisobga olgan holda va kompaniyalarning 
rivojlanishini 
jadallashtirish 
va 
raqobatbardoshligini oshirish bo'yicha samarali 
maqsadli dasturlarni ishlab chiqish. 
Davlat va mahalliy davlat 
hokimiyati organlari, biznes, 
ilmiy va ta'lim muassasalari 
o'rtasidagi o'zaro aloqalarni 
tashkil etish. 
Ishlab chiqarish va xizmat ko'rsatish sohasining 
innovatsion 
xususiyatini 
oshirish, 
takomillashtirish va ish samaradorligini oshirish 
bo'yicha harakatlarni muvofiqlashtirish. 
Klaster siyosatini amalga 
oshirish. 
Klasterlar va klaster tashabbuslarining asosiy 
qismini tashkil etadigan, birinchi navbatda, 
kichik 
va 
o'rta 
biznesni 
rivojlantirishni 
rag'batlantirish va innovatsion salohiyatini 
oshirish. 
Klaster yondashuvining afzalligi shundaki, u turli tarmoqlarga 
tegishli bo'lgan o'zaro bog'liq korxonalar guruhidagi vaziyatni har 
tomonlama, tizimli ravishda ko'rib chiqishga imkon beradi. Bundan 
tashqari, klaster yondashuvi biznes rahbarlari tomonidan ilgari surilgan 
va amalga oshirilgan tashabbuslardan klasterlarni rivojlantirish 
strategiyasining "yadrosi" sifatida foydalanishga imkon beradi, bu esa 
muvaffaqiyatli amalga oshirilishi kafolatlanadi. 

---

98 
Klaster loyihalarining muvaffaqiyati (ayniqsa, uzoq muddatli) ko'p 
jihatdan klasterni faollashtirish jarayonlarini samarali boshqarish va 
bundan tashqari, biznes rahbarlarining dolzarbligi va o'zgarishi zarurligi 
to'g'risida xabardorligi, mahalliy rahbarlarning (hukumat va/yoki biznes) 
faoliyati 
va 
"strategik 
qarashlari" 
va 
klasterni 
rivojlantirish 
strategiyasining mavjudligiga bog'liq. 
Mintaqada klaster siyosatini amalga oshirish zarurati umuman 
mintaqaning raqobatbardoshligini oshirish sohasidagi muammolarni hal 
qilish zarurati bilan belgilanadi (4.2-jadval). 
Mintaqaviy klasterni o'sish nuqtasi sifatida, innovatsiyalarga 
yo'naltirilgan iqtisodiyotning yadrosi sifatida qarash mumkin. 
Iqtisodiyotda mintaqaviy klasterlar asosiy rol o'ynaydigan 
raqobatbardosh va, eng muhimi, investitsiyalar uchun jozibador bo'lish 
uchun barcha imkoniyatlarga ega. Mintaqaviy klaster mintaqaning 
rivojlanishini rag'batlantiruvchi vosita bo'lib, u kichik va yirik biznesni 
rivojlantirish uchun alohida qulay muhit yaratadi, shuningdek, 
sanoatning rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko'rsatadigan, mintaqada aholi 
turmush darajasi va sifatining oshishiga hissa qo'shadigan sinergetik va 
multiplikatsion ta'sirga ega. 
Klasterlarni yaratishda iqtisodiy muhim uch xil ta'sir ko'rsatilishi 
mumkin: ijtimoiy, iqtisodiy va byudjet. 
Ijtimoiy ta'sir yangi ish o'rinlarini yaratishda, iste'molchilarni tovar 
va xizmatlar sifatidan qoniqtirishda, kasb yoki ishlab chiqarish 
ko'nikmalariga ega bo'lish imkoniyatida namoyon bo'ladi. 
Iqtisodiy samara - bu har qanday loyihani amalga oshirishda 
bevosita amalga oshiriladigan tadbirkorning foydasi. 
Tadbirkorlik 
tuzilmalarining 
rivojlanishi, 
ularning 
sonining 
ko'payishi barcha darajadagi byudjetlarning daromad qismiga ijobiy 
ta'sir ko'rsatadi. 
Klaster yondashuvi iqtisodiy o'sishning yuqori sur'atlarini ta'minlash 
va iqtisodiyotni diversifikatsiya qilish vositasiga aylanishi mumkin. 
Klaster maqomini olish mintaqa uchun katta siyosiy ahamiyatga 
ega, chunki u investorlarning e'tiborini tortadi va savdo operatsiyalarini 
rivojlantirishga yordam beradi. 

---

99 
Davlat klasterlarni yaratishda mintaqalarni moliyaviy qo'llab-
quvvatlashga tayyor. Mintaqalardagi hokimiyat klaster siyosatini 
shakllantirishga 
qaratilgan 
mexanizmlarni 
shakllantirishi 
va 
qonunlashtirishi kerak. 
Klasterlar hayotga tatbiq etilishi uchun infratuzilma tashkilotlari, 
masalan, menejment kompaniyalari yangi tuzilmalarni yaratishda 
yordam berishlari va jarayonga turli xil tashkilotlarni jalb qilishlari 
kerak. Boshqaruv kompaniyalari, klasterlarni rivojlantirish markazlari 
mahalliy, mintaqaviy, milliy va xalqaro bozorlarda vositachilik 
funktsiyalarini bajarish bilan birga kompaniyalarning unumdorligi va 
raqobatbardoshligiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Ularning roli kollektiv 
faoliyatni amalga oshirish, munosabatlarni saqlash, standartlarni 
belgilash va h.k.