Buxoro muhandislik texnologiya

Nazorat savollari.
1.Tokarlik vint qirqish dastgohlarining qanday modellarini bilasiz ?
2. Dastgoh rusumidagi son va harflar nimani bildiradi?
3. Tokarlik vint qirqish dastgohida qanday ishlar bajariladi?
4. Dastgoh qanday asosiy qismlardan iborat ?
5. Dastgohning texnik xarakteristikasiga nimalar kiradi?
6. Dastgohda ishlashda qanday kesuvchi asboblardan foydalaniladi?
7. Dastgohda asosiy va yordamchi harakat qaerlarga beriladi va nima
uchun?
Ish haqida hisobot. Hisobotda bajariladigan ishdan maqsad, kesgich sxemasi, asosiy qismlarining vazifalari, bajarilgan ishlarning qisqacha tafsiloti va nazorat savollariga yozma javoblar keltiriladi.
AMALIY MASHG`ULOT №2
Mavzu: Rez`ba qirqish asboblarining elementlarini o`rganish
Ishdan maqsad: Rez'ba qirqish dastgohlari bilan tanishish va kesish rejimi elementlarini o`rganish. Rezba qirqish dastgohlarida kesish rejimi elementlarini o`rganish.
Kerakli asboblar: Rez'ba qirqish dastgohi va turli xil Rez'ba qirquvchi asboblari va hokazolar.

Nazariy ma`lumot.
Rezbalar turli usullar bilan qirqishmumkin. Bu usullarni bir-biridan farq qildiruvchi asosiy belgi rezba qirqishda ishlatiladigan kesuvchi asbobdir.
1.Keskichdan foydalanib, tokirlik-vintqirqar dastgohlarida rezbalar qirqish.
Bu ish eng oddiy kesuvchi asbob keskich bilan bajariladi. Keskich rezbaning profiliga aniq mos qilib charxlangan bo`lishi kerak. Rezbaning keskichning bir o`tishida uzil-kesil qirqib bo`lmaydi, shuning uchun ish keskichning bir necha o`tishida bajariladi.
Rezaba hosil qilish uchun shpindel to`la bir aylanishida keskich bo`yiga qarab, rezba qadamiga teng ariqqa surilishi kerak. Demak dastgoh shpindel bir marta to`la aylanganda surish vinti tp\txb aylanadiagan qilib sozlanishi kerak. Dastgoh surishlar qutisi yordamida sozlanadi, surish qutisi esa eng ko`b ishlatiladigan rezbalar qirqishga imkon beradi. Ammo, ko`pincha rezbalar qirqish uchun surish qutisi bilan arzon tokarlik vintqirqar stanoklari ajratiladi.
Rezbalar qirqishda tokar vintqirqar dastgohidan, asosan tubandagi holda foydalaniladi.
A) rezba, buyumning boshqa yuzalariga nisbatan aniq bo`lishi talab etil ganda rezba buyum o`yib yoки uning teshigi kengaytirilib bo`lingandan so`ng shu o`rnatishning o`zida qirqiladi.
B) juda aniq uzun vintlar kerakbo`lganda foydalanib, buning sababi shuki, oddiy shaklli keskichlar tayorlash aniqligi boshqa har qanday keskich tayyorlash aniqligiga qaraganda yuqori bo`ladi.
V) kata diametrli, standartmas profik yoki standartmas qadamli rezbalar qirqish.
G) to`g’ri to`rtburchakli rezbalar qirqishda.
2. Tslindiri taroqsimon rezbalar bilan rezba qirqish. Bu usuldan quyidagi hollarda:
A) burtika,chaltelga va shu kabilarga yondashadigan yoki berk teshik tubigacha etadigan rezbalar qirqishda zarur, chunki bunday hollarda boshqa usullarda to`la rezba kesish mumkin bo`lmaydi.
B) rezba o`rami boshining va oxirining vaziyati aniq talab etilgan hollarda kerak bu esa detalning burilgan holatida ular orasidagi burchakni aniq saqlash uchun zarur. Rezba frezalashning katta kamchiligi shundaki, kesish jarayoni bir tekis emas balki tutkilar bilan beriladi, bu esa ishlangan yuza tozaligini pasaytiradi.
3. plashka va metchiklar bilan rezbalar qirqish.
Bunda rivol'ver va parmalash dastgohidan shuningdek, tokarlik avtomatlaridan foydalaniladi.
4. Boltiqlar va gaykaqirqar dastgohlar seriyalab va ko`plab ishlab chiqarishda ishlatiladi. Dastgoh shtamplangan tayyorlanmalarga o`lchami M2.6 dan M5gacha bo`lgan rezbalar qirqishga mo`ljallangan; bu dastgohda soatiga1000-1200 dona detal ishlanadi.
5. konus rezbalar ko`pincha konus metchik va konus plashkalar bilan qirqiladi.Tokarlik vintqirqiar dastgohida konus rezba qirqishda kopir lneykasidan foydalanish kerak.