Chizmachilik lotin 2019. indd

22.5-chizma.
22.6-chizma.
22.7-chizma.
http://eduportal.uz

---

55
Shpilka ham keltirilgan tenglamalar asosida chiziladi (22.8-chizma, a). 
d = 24 mm, d
1
 = 0,85d, l
o 
= 2d + 6, l
1 
= 1 – 1,5d, l = 70 mm da shpilkaning 
chizilishi ko‘rsatilgan.
Shpilka uyasi. Shpilkaning rezbali teshikka burab kiritiladigan uchiga 
moslashtirilib chiziladi (22.8-chizma, b). d
 
= 24 mm, d
1
 = 0,85d, t = l
1 
+ 0,5d. 
Bu joyda shpilkaning uyaga burab kiritiladigan uchi, 0,5 d – shpilka uchidan 
keyin qoladigan zaxira.
Shayba. Shayba bolt yoki shpilkaning sterjeni diametriga moslashtiri-
lib chiziladi. Shaybaning boltga kiydiriladigan teshigi diametri d
o
= 1,1d, 
D
0
= 2,2d, h = 0,l5d, c = 0,25h larda chizilishi 22.9-chizmada ko‘rsatil-
gan.
1. Shpilka uyasidagi rezbaning kichik diametri qanday chiziq 
da tasvirlanadi? 
Katta diametri-chi?
2. Shpilka qanday sharoitlarda qo‘llaniladi? Shayba-chi?
1. d = 30 mm va l = 80 mm bo‘lgan metrik rezbali shpilkani chizing.
2. d 
= 30 mm li shpilkaga mo‘ljallangan shaybaning chizmasini chizing.
22.8-chizma.
22.9-chizma.
http://eduportal.uz

---

56
23-§. BOLTLI BIRIKMANI CHIZISH
Texnikada rezbali birikmalar ko‘p ishlatiladi. Ular boltli, shpilkali va 
vintli birikmalar hisoblanib, ularni shartlilik qo‘llanilgan va soddalashtirilgan 
ko‘rinishda chizish mumkin.