D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

Bilimingizni tekshirib ko‘ring!
Gap yuzasidan egallagan bilimingizni 
“Klaster” 
(tarmoqlash) usuli 
orqali tekshirib ko‘ring. Chizmadagi tarmoqlami davom ettiring va 
to'ldiring.
155

---

£
9-amaliy ish. 
Egallagan bilimlaringizni savollarga javob 
berish orqali tekshirib ko‘ring.
1. Semantik-sintaktik shakllangan gap deganda qanday birlik nazarda 
tutiladi?
2. Gap va so‘z birikmasining umumiy va xususiy jihatlari nimalarda 
kuzatiladi?
3. Gapning grammatik qurilish asosi deganda nima tushuniladi?
4. 0 ‘zbek tilshunosligida gap haqidagi sintaktik nazariyalar qaysi 
tilshunoslar tomonidan yaratilgan?
5. Gapning qanday grammatik kategoriyalari farqlanadi?
6. Gaplar qanday belgilari asosida tasniflanadi?
7. Predikativlik qanday grammatik vositalar yordamida hosil bo‘ladi?
8. Gapning intonatsion tugalligi deganda nima nazarda tutiladi?
9. Gapning modal belgilari deganda nima tushuniladi?
10. Gapning kommunikativ xususiyatlari qanday belgilanadi?
11.Predikativ munosabat va kesimlik kategoriyasi terminlari nimani 
anglatadi?
12.Fe’l va gapning grammatik zamon kategoriyalari qanday 
farqlandi?
156

---

13.Gapga xos obyektiv va subyektiv modallik deganda nima 
tushuniladi?
UYGA VAZIFA
Ilmiy manbalar asosida quyidagi savoiiarga javob yozing:
1. Gapning semantik-sintaktik tuzilishi, intonatsion xususiyatlari 
deganda nimani tushunasiz?
2. Gapning qaysi bo‘lagi grammatik jihatdan iming qurilish markazini 
tashkil etadi?
3. Grammatik shakllangan va semantik-funksional shakllangan gaplar 
qanday farqlanadi?
4. Formal-funksional yo‘nalishda belgilangan sodda gaplaming eng 
kichik qurilish modeli qanday tarkibiy qismlardan tashkil topgan? Undagi 
ramziy ifodalarga izoh bering.
t