Darslik universitetlar uchun pyotr

<
> kursi bo'yicha seminar misolini ko'rib chiqamiz .
Valdorf maktabi, kommunal metodologiya va boshqalar) asosida qurilgan darsning bir qismini ishlab chiqish .
Ishlab chiqilgan parchalar seminar davomida namoyish etiladi, talabalar navbatma-navbat o'qituvchi rolini bajaradilar, qolganlari esa - maktab o'quvchilari rolida. Qisqa rolli o'yindan so'ng, ishlab chiqilgan vaziyat modellashtiriladi, ­u muhokama qilinadi.
Darsning bir qismini o'tkazish va muhokama qilish tartibi quyidagicha.

1. 
   Darsingiz mavzusini, sinfini, mavzusini, uning asosiy g'oyasini ayting.
   
2. 
   Ta'kidlaganingizdek, rolini hamkasblari o'ynaydigan talabalar oldingi darslar materiallaridan yoki qanday voqea sodir bo'lganligini bilishadi.
   
3. 
   Siz hozir bo'lganlar uchun qoidani shakllantirasiz: darsni simulyatsiya qilish paytida talabalar rolingizdan tashqariga chiqmang.
   
4. 
   Ayting: "Men o'qituvchiman, siz talabalarsiz" - va ­o'zingiz ishlab chiqqan darsning haqiqiy qismini o'tkazing (5-7 daqiqa).
   

Mashg'ulotning bir qismini tugatgandan so'ng, seminar rahbari ­quyidagi tartibda guruh muhokamasini o'tkazadi.

1. 
   Dars muallifiga so'z: nimani xohlardingiz, nima bo'ldi?
   
2. 
   Darsda qatnashganlarning muallifga savollari.
   
3. 
   Dars yakunida fikr-mulohazalar, tilaklar bildirish.
   
4. 
   Fragmanni tugatgandan so'ng, mulohaza yuritiladi: o'rganilayotgan tizimning tamoyillarini qanday amalga oshirdingiz, qaysi usullar eng muvaffaqiyatli bo'ldi va nima tufayli? Sessiya davomida turli vaqtlarda o'zingizni qanday his qildingiz? Qaysi usulni o'zlashtirgansiz?
   

Ushbu darslikdan foydalanilgan ma'ruzalar ham o'ziga xos xususiyatlarga ega. Ma’ruza turlari: a) mavzuga kirish; b) turli pedagogik yondashuvlarni omma oldida taqqoslash; v) ma'ruza-munozara; d) seminar natijalarini tahlil qilish; e) ma'ruza- ko'rsatma ­; e ) o'rganilgan narsalarni tizimlashtirish.
| Ma'ruzalar nafaqat seminarlardan oldin, balki undan keyin ham o'tkaziladi.
Bunday ma'ruzalar davomida o'qituvchi seminarlarda ko'tarilgan muammolarni yaxlit nazariy asoslash uchun ko'rib chiqadi va yakunlaydi. O'qituvchi amaliyotni tushunchalar, kategoriyalar , texnologiyalar tizimi bilan to'ldiradi. Bunda ­talabalar avval amaliyotda o‘zlashtirgan masala nazariyasini katta qiziqish bilan tinglaydilar.
Mashg'ulotlarning eng uzoq muddati talabalarning mustaqil ishlariga ajratiladi. Uning davomida talabalar amaliy topshiriqlarni bajaradilar, qo‘shimcha manbalar bilan tanishadilar ­, kurs ishlarini tayyorlaydilar.
Keling, ayniqsa , o'z faoliyati haqida fikr yuritishga e'tibor qarataylik.
ularning faoliyatidan xabardorlik darajasiga bog'liq . ­Reflektiv faoliyat nafaqat mustaqil ish, balki talaba ishtirok etadigan barcha vaziyatlar va aloqalarni o'z ichiga oladi: seminarlar, ma'ruzalar, o'quv amaliyoti , kurs va tezislar, konferentsiyalar va pedagogik tanlovlardagi nutqlar, matbuotdagi munozaralar, norasmiy muloqot.
talabalarning o'rganilayotgan kursga nisbatan ichki o'zgarishlar va o'sishlarini amalga oshirish va tuzatish mexanizmlarini (usullari, algoritmlari, texnologiyalari) shakllantirishdir . ­Darslik paragraflari oxirida aks ettiruvchi savollar mavjud, ammo ular yagona bo'lmasligi kerak. Yakuniy aks ettirishdan tashqari, ushbu vosita boshqa barcha sinflar jarayonida qo'llaniladi. Ko'zgu kamdan-kam va epizodik bo'lmasligi kerak, refleksli operatsiyalar butun kurs davomida amalga oshiriladi , faoliyatning har qanday qisqa muddatli bosqichlarini qamrab oladi.
Natijalar qanday baholanadi
|Birinchidan, "Pedagogika" kursini o'rganish natijalarini qanday baholamaslik haqida. Ular an'anaviy og'zaki so'rov, paragraflarni qayta aytib berish, insho yozish yordamida baholanishi kerak . Sinovlar yordamida baholash ham bunga loyiq emas. Nega? Chunki bizning maqsadimiz – test, mavhum yoki axborot ko‘nikmalarini emas, balki pedagogik kompetensiyalarni o‘zlashtirishdir. Aksariyat pedagogik kompetensiyalarni test shaklida emas, balki amalda qo‘llaganingizdagina tekshirish mumkin. Agar o'quv jarayonini loyihalash bo'yicha malaka tekshirilayotgan bo'lsa, unda tegishli loyiha yoki uning bir qismini tuzish kerak. Agar pedagogik kuzatish usulini o`zlashtirishda kompetentsiyani baholash talab etilsa, o`quvchiga bu usulni qo`llashga, ya`ni haqiqiy o`quvchilarni kuzatishga imkon berish kerak.
Shunday qilib, biz vakolatlar haqida emas, balki ularni qo'llash natijalarini baholaymiz ­.
Ushbu kursda qanday natijalar o'lchanadi? Pedagogik natijalarning uch turi baholanishi kerak :

• 
  o'quv vazifasini bajarishda talaba tomonidan yaratilgan pedagogik mahsulot . Mahsulot elementlaridan kelib chiqib, talabaning ­ushbu kompetensiyaga mos keladigan bilim, ko'nikma, malaka, vosita va tajribaga ega ekanligi to'g'risida xulosa chiqariladi;
  
• 
  talaba tomonidan bajariladigan faoliyat. Bunda pedagogik mahsulot sifatidagi o‘quvchi faoliyati baholanadi — uning bosqichlari, sifati, samaradorligi ­, yuzaga kelgan muammolarni hal qilish yo‘llari;
  
• 
  o'quvchining shaxsiy fazilatlari - ko'nikmalar, bilimlar, malakalar, o'zlashtirilgan faoliyat usullari, harakatlar. Shaxsiy fazilatlarni bilvosita, o'quvchi yaratgan pedagogik mahsulotlar (1-tur) va uning faoliyati (2-tur) orqali ham baholash mumkin. Bu erda "mevalar bilan" baholashning qadimgi Injil qoidasi qo'llaniladi. Shu bilan birga, psixologiya va sotsiologiyada ko'proq qo'llaniladigan shaxsiy fazilatlarni tashxislash va baholashning boshqa usullari mavjud - test. Biroq, biz biznes vakolatlarini ishlab chiqish va baholash niyatimiz borligi sababli, test shakli bunga mos kelmaydi.
  

Kurs natijalarini kim baholaydi? Pedagogik natijalarning har uch turi ham ­baholanadi: a) o'qituvchi; b) talabaning o'zi (o'zini o'zi baholash); c) sinfdoshlari.

mumkin : ish beruvchilar, ta'lim mijozlari, imtihon komissiyasi, nazorat qiluvchi federal mansabdor shaxslar va boshqalar. Agar ushbu kurs masofadan turib o'qitilsa, natijalar masofaviy o'qituvchilar, avtomatlashtirilgan kompyuter dasturlari tomonidan baholanishi mumkin ­.
Shuni ta'kidlaymanki, talabaning o'zini o'zi qadrlashi tashqaridan baholashdan kam emas. O'z-o'zini ­baholash fikrlash, so'roq qilish, tekshirish usullari bilan amalga oshiriladi. U talabaning o‘z kompetensiyalari haqidagi sub’ektiv g‘oyalarini aks ettiradi va o‘qituvchi tomonidan mashg‘ulotlar jarayonida foydalanishi mumkin.
Joriy va yakuniy baholash amalga oshiriladi . Baholarni qayd etish shakllari ­balli tizimlar (5 ball, 10 ball, 100 ball), reytinglar, talabalar portfeli, xarakteristikalar, sharhlar va boshqalar. Baho va baholarni qayd etishning zamonaviy shakli elektron kundaliklar, jurnallar va ma’lumotlar bazalaridir.
Ushbu kurs uchun ish dasturida baholarni belgilash shakllariga misollar mavjud.
Pedagogika, didaktika va inson muvofiqligi haqida
An'anaga ko'ra, didaktika pedagogikaning bir qismi bo'lgan fandir ­. Ko'pgina pedagogika darsliklarida hali ham alohida bob sifatida didaktika yoki "o'rganish nazariyasi" mavjud.
Bugungi kunda didaktika shunday rivojlanish darajasiga yetdiki, u endi o‘rganishning bir nazariyasi emas, o‘nlab didaktik nazariyalar ishlab chiqilgan, shuning uchun didaktika mustaqil fan va o‘quv predmeti bo‘lishga da’vo qilish huquqiga ega. Shunday qilib, bizning pedagogika kursimiz faqat geylarni ta'lim jarayonining asoslariga havola qiladigan didaktik savollarni o'z ichiga oladi . Didaktika kursi alohida o`rganiladi. Shu maqsadda “Didaktika” ^{1 darsligini tayyorlab, qayta nashr ettirdim} .
qilib , men pedagogika va didaktika bo'yicha kurslarimning asosiy xususiyatini aytib o'taman -
ular insonga o‘xshash ta’lim, ya’ni inson tabiati va vazifasiga mos keladigan ta’lim tushunchasi asosida qurilgan .
mening rahbarligim ostida ishlaydigan gumanoid ta'lim ilmiy maktabining tadqiqot natijalari asosida tayyorlangan .
Agar ilgari deyarli barcha darsliklarda ta'limning maqsadi ­tajribani avloddan-avlodga o'tkazish deb atalgan bo'lsa, men va men hamkasblarim inson tarbiyasining boshqa maqsadini - uning o'zini o'zi anglashini asoslab berdik. Shuning uchun bu kursni inson pedagogikasi deb atash adolatdan bo'ladi .
Ushbu darslikka javoblarni, shuningdek, savollar va takliflarni, ehtimol ­yuzta, lekin elektron pochta orqali yuboring: info @ eidos - institute . ru . Men ijtimoiy tarmoqlarda ham mavjudman.
Andrey Viktorovich Xutorskoy, pedagogika fanlari doktori, Rossiya taʼlim akademiyasining muxbir aʼzosi, Inson tarbiyasi instituti direktori
¹ Xutorskoy A.V. Didaktika: Universitetlar uchun darslik. Uchinchi avlod standarti. - Sankt-Peterburg: Pyotr, 2017 yil.

1 -bob
Inson va uning tarbiyasi

Insonning maqsadi va talabaning vazifasi