Dastakli otda mashqlar

Tayanib sakrashlar
xari orqali, ot orqali va stol orqali - balandli- 
gi lOsm oddiy qattiq ko'prikdan va prujinali tramplindan (yo^ochli
- uloqtiruvchi taxta (doska) yoki metall prujinalar bilan) uzunasiga 
va eniga (ko‘ndalang) bajariladi.
Qattiq ko'prik bilan xari orqali va ot orqali sakrashda, uni snaryad- 
dan 1-1,5 metr masofada o‘rnatish kerak.
Yugurishga nisbatan eng yaqin qismiga tayanish bilan uzunasi ot 
orqali yoki stol orqali sakrashda ham ko'prik xuddi shunday masofada 
qo“yiladi.
Uzoq qismiga tayanish bilan sakrashlarda, ko‘prik odatda snaryad- 
dan 0,6m.dan l,0m.gachamasofada, tramplin esa0,9m - 1,0mcheg- 
arasida qo'yiladi.
Sakrash yugurishdan oldin “rostlan” dastlabki holatdan boshla- 
nadi va qo‘nishda “rostlan” oxirgi holat bilan yakunlanadi. Uning 
qismlari (fazalari): yugurish, ко ‘prikka sakrash, ко ‘prikdan snaryadga 
sakrash, qo'llarda itarilish va qo‘nish o‘zaro uzviy bog'liq, ya’ni bitta 
qismini bajarish, bevosita avvalgisini bajarilishiga bog'liq. Shuning 
uchun mashg‘ulotlarda sakrashni qo‘shib, uni qismlarga ajratmas4an 
bajarish maqsadga muvofiq. 0 ‘rganishni katta bo'lmagan balandlik- 
da yengil sakrashlardan va ancha murakkablariga yordamchi hisob- 
langan sakrashlarni tanlash bilan boshlash kerak.
Har bir tayanib sakrash snaryad ustidan o‘tishda tana holati bi­
lan aniqlanuvchi o‘z nomiga ega. Bir nomga ega bo‘lgan sakrashlar 
snaryaddan qat’iy nazar bir xil bajarilishi kerak.
Prujinali tramplindan sakrashlar qattiq ко‘prikka nisbatan ancha 
ravon bajarilishi kerak.
Ushbu bobda ham snaryadning o‘zidan hamda yugurish 
yo‘nalishiga nisbatan uning holatidan kelib chiqadigan, ayrim

turlari bilan asosiy tayanib sakrashlarning bajarilish texnikasi 

ko'rsatilgan.


Yugurish
asta-sekin tezlanish bilan 15-20 metr masofadan amalga 
osliiriladi. U hech qanday sakrashlarsiz, tekis va oyoqlar almas hinuvi 
shunday aniq hisob bilan amalga oshirilishi kerakki, bunda ko'prik 
yoki tramplinga kelish uning oldingi qismiga (baland) to‘g‘ri kelishi 
lozim.

Oxirgi qadam bilan, gavdani biroz orqaga og‘dirib va ikkala qo‘lni 

orqaga ko‘tarib, ikki oyoqda ko'prikka sakrash.
Tana orqaga katta egilish bilan qo ‘na olishi uchun, parvozda oyoq­
lar tana harakatidan o ‘zib ketishi kerak. Snaryadga sakrashda oyoq- 
larda to‘g‘ri depsinishga ulgurish uchun bu juda muhim. Qo‘nishda 
egilish kattaligi va oyoqlarni bukilishi yugurish tezligiga bog‘liq, 
biroq ular katta bo‘lmasligi lozim. Albatta qat’iy snaryad yo'nalishi 
bo'yicha, yon tomonga og'ishlarsiz yugurish shart. Yugurish aw ali- 
da oldinga ko'prikka qarash va yugurish o ‘rtasida nigohni snaryadga 
qaratish.


Snaryadga sakrash.
Ko‘prikdan qo‘llar bilan tayanish joyigacha 
bo'lgan uchish traektoriyasi xilma-xil va ko‘prikdan, snaxyaddan 
ko‘tarilishga bog‘liq.
Yaqin turgan ko‘prikdan sakrashlarda uchish fazasi uncha katta 
emas va baland traektoriya talab qilinmaydi.
Uzoq o ‘matilgan ko‘prikdan sakrashlarda yoki uzunasi ot orqa-
li, uning uzoq qismiga tayanish bilan sakrashlarda uchish traek­
toriyasi hal qiluvchi ahamiyatga ega. Shuning uchun ta ’limning 
boshlang‘ich bosqichidayoq snaryadga sakrashga katta e’tibor qara­
tish maqsadga muvofiq. Uchish tarektoriyasi baland boigan sakrash­
lar uchun ko‘prikka aniq tushish bilan katta va intiluvchan yugurish 
kerak bo‘ladi. Tana istalgan traektoriya bo'yicha yuqoriga oldinga 
yo‘nalgan bo‘lishi uchun yugurish inersiyasini oyoqlarda depsinish 
bilan uyg‘unlashtirish lozim.
3 va 4 mashqlar, snaiyadga sakrashda baland traektoriyali uchishni 
o‘rganish uchunqo'llaniladigan tayyorgarlik mashqlari qatoriga kiradi.

Otni yaqin qismida depsinish bilan uzunasi ot orqali oyoqlami
■

.