Dehb bo'lgan bolaning xatti-harakatlarining tipik belgilarini taxminan 3 toifaga bo'lish mumkin


DEHB bilan bog'liq kasalliklar (komorbid kasalliklar)


Download 324.61 Kb.
bet42/48
Sana19.06.2023
Hajmi324.61 Kb.
#1604845
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   48
Bog'liq
Kurs ishi 21.16

DEHB bilan bog'liq kasalliklar (komorbid kasalliklar). DEHB bilan og'rigan bolalarda oila ichidagi, maktab va ijtimoiy moslashuvdagi qo'shimcha qiyinchiliklar bemorlarning kamida 70 foizida asosiy kasallik sifatida DEHB fonida rivojlanadigan birga keladigan kasalliklarning shakllanishi bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Komorbid kasalliklarning mavjudligi DEHBning klinik ko'rinishining kuchayishiga, uzoq muddatli prognozning yomonlashishiga va DEHB davolash samaradorligini pasayishiga olib kelishi mumkin. DEHB bilan birga keladigan xulq-atvor buzilishlari va emotsional buzilishlar DEHBning uzoq muddatli, surunkaligacha davom etishi uchun noqulay prognostik omillar sifatida qabul qilinadi.
DEHB bilan birga keladigan kasalliklar quyidagi guruhlar bilan ifodalanadi: tashqi (muxolifatga qarshi kurash buzilishi, xulq-atvorning buzilishi), ichki (anksiyete buzilishi, kayfiyatning buzilishi), kognitiv (nutq rivojlanishining buzilishi, o'ziga xos o'rganish qiyinchiliklari - disleksiya, disgrafiya, diskalkuliya), motor (statik) -harakat-harakat etishmovchiligi, rivojlanish dispraksiyasi, tiklar). DEHB bilan birga keladigan boshqa kasalliklarga uyqu buzilishi (parasomniya), enurez va enkoprez kiradi.
Shunday qilib, o'rganish, xulq-atvor va hissiy muammolar ham DEHBning bevosita ta'siri, ham o'z vaqtida tashxis qo'yish va tegishli davolanishni qo'shimcha retseptlash uchun ko'rsatma sifatida ko'rib chiqilishi kerak bo'lgan komorbid kasalliklar bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
DEHB diagnostikasi
Rossiyada "giperkinetik buzilish" tashxisi taxminan DEHBning birlashgan shakliga teng. Tashxis qo'yish uchun simptomlarning barcha uchta guruhini tasdiqlash kerak (yuqoridagi jadval), shu jumladan kamida 6 ta e'tiborsizlik namoyon bo'lishi, kamida 3 - giperaktivlik, kamida 1 - impulsivlik.
DEHBni tasdiqlash uchun zamonaviy psixologik, neyrofiziologik, biokimyoviy, molekulyar genetik, neyroradiologik va boshqa usullardan foydalanishga asoslangan maxsus mezonlar yoki testlar mavjud emas. DEHB diagnostikasi shifokor tomonidan qo'yiladi, ammo o'qituvchilar va psixologlar DEHB diagnostik mezonlari bilan ham tanish bo'lishlari kerak, ayniqsa bolaning nafaqat uyda, balki maktabda yoki maktabgacha ta'lim muassasasida ham xatti-harakatlari haqida ishonchli ma'lumotni olish muhimdir. ushbu tashxisni tasdiqlang.
Bolalikda DEHB "simulyatorlari" holatlari juda keng tarqalgan: bolalarning 15-20 foizi vaqti-vaqti bilan DEHBga o'xshash xatti-harakatlar shakllarini boshdan kechirishadi. Shu munosabat bilan, DEHBni faqat tashqi ko'rinishlarda unga o'xshash, ammo sabablar va tuzatish usullari bilan sezilarli darajada farq qiladigan keng ko'lamli sharoitlardan ajratish kerak. Bularga quyidagilar kiradi:
Shaxs va temperamentning individual xususiyatlari: faol bolalarning xulq-atvorining xususiyatlari yosh normasi chegarasidan tashqariga chiqmaydi, yuqori aqliy funktsiyalarning rivojlanish darajasi yaxshi;
- tashvishli buzilishlar: bolaning xatti-harakatlarining xususiyatlari travmatik omillarning ta'siri bilan bog'liq;
- kechiktirilgan travmatik miya shikastlanishi, neyroinfektsiya, intoksikatsiya oqibatlari;
- somatik kasalliklar bilan astenik sindrom;
- maktab ko'nikmalarini rivojlantirishning o'ziga xos buzilishlari: disleksiya, disgrafiya, diskalkuliya;
- endokrin kasalliklar (qalqonsimon bez patologiyasi, diabetes mellitus);
- sensorinöral eshitish qobiliyatini yo'qotish;
- epilepsiya (yo'qligi shakllari; simptomatik, mahalliy aniqlangan shakllar; epilepsiyaga qarshi terapiyaning nojo'ya ta'siri);
- irsiy sindromlar: Tourette, Uilyams, Smit-Majenis, Beckwith-Wiedemann, mo'rt X xromosoma;
- ruhiy kasalliklar: autizm, affektiv buzilishlar (kayfiyat), aqliy zaiflik, shizofreniya.
Bundan tashqari, DEHB diagnostikasi ushbu holatning yoshga bog'liq o'ziga xos dinamikasiga asoslanishi kerak.

Download 324.61 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   48




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling