- ДИАЛЕКТИКАНИНГ АСОСИЙ
- ТУШУНЧАЛАРИ
-
- Кундалик ҳаётда
- ҳар бир инсонда муайян ҳаёт
- тажрибаси ва унинг ўзи яшаётган дунё ҳақидаги
- умумий тасаввурлари шаклланади. Гўдаклик чоғи-
- даёқ у айрим ҳаракат қилади. Шу тариқа биз ўзи-
- мизни сон-саноқсиз ҳар хил алоҳида нарсалар:
- дарахтлар ва балиқлар, уйлар ва ҳайвонлар, тоғлар
- ва юлдузлар қуршовида яшаётгандек ҳис қила бош-
- лаймиз. Фалсафий маънода «нарса» - борлиқнинг
- нисбатан мустақил ва нисбатан барқарор ҳолда
- мавжуд бўлган бир қисмидир. Нарса тушун-
- часида борлиқ ҳар қандай ҳодисасининг – у
- хоҳ табиат, хоҳ жамият, хоҳ инсон ёки унинг
- онги бўлсин, дискретлиги, нисбатан мустақил-
- лиги ва сифат жиҳатидан аниқлиги намоён
- бўлади.
- нарсаларни фарқлайди, уларни ушлаб
- кўриш ва қўлга олишга
- Фалсафада
- алоқа деганда макон ё вақт-
- да бир-биридан муайян масофада узоқ-
- ликда жойлашган икки ёки бир неча ҳоди-
- са ёки объектнинг ўзаро боғланиш жараё-
- ни тушунилади. Объектлар дискретлик,
- шаклланганлик ва нисбатан мустақил-
- ликдан маҳрум бўлган жойда алоқалар
- мавжуд бўлиши мумкинми? Ўз-ўзидан
- равшанки, шаклланган, нисбатан
- мустақил нарсалар мавжуд
- бўлмаган жойда алоқа мавжудлигини
- тахмин қилиш ҳам мумкин
- эмас.
- Шу сабабли умумий алоқа катего-
- рияси «нарса», «узлуклилик»,
- «узлуксизлик», «чексизлик»,
- «туганмаслик» тушунчалари билан
- тавсифланади. Ҳозирги илмий
- билимга таянувчи борлиқнинг
- фалсафий талқини оламнинг уни-
- версал яхлитлигини, дунёнинг
- бирлигини очиб беради. Диалек-
- тика категориялари борлиқ-
- нинг универсал алоқаларини
- билиш шакли ҳисобланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
