Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

butunlik — badiiy asami atroflicha tahlil qilish, bu ishni osonlashtirish 
maqsadidagina shu xil shartli boMishga yoM qo‘yamiz. Aslida esa shakl 
mazmunsiz, mazmun shaklsiz mavjud emasdir. Zero, badiiy shakl 
badiiy mazmunning biz qabul qilayotgan mavjudligi boMsa, mazmun 
o ‘sha shaklning ichki ma’nosi, mag‘zidir.
Badiiy asarda shakl va mazmun o ‘zaro dialektik aloqada boMib,

---

ular bir-birini taqozo qiladi, bir-biriga ta’sir qiladi, bir-biriga o ‘tadi. 
Badiiy shakl bilan badiiy mazmun munosabatida ham mazmun 
yetakchiroq mavqega ega bo‘lib, u shaklni hosil qilishda juda faoldir. 
San’atkor ijodiy niyatidan kelib chiqqan holda bo‘lg‘usi asarning 
shaklini belgilaydi, yana ham aniqrog‘i, bo'lg'usi asarning mazmuni 
uning shaklini belgilaydi. Masalan, jamiyatning joriy holatini badiiy 
idrok etish, u haqdagi hukmini badiiy konsepsiya tarzida shakllantirish 
va ifodalash maqsadini ko‘zlagan ijodkor roman shaklini tanlaydi. 
Chunki ayni shu shakl ijodiy niyatda ko‘zda tutilgan mazmunga har 
jihatdan muvofiq keladi va o‘sha niyatning ijrosi uchun imkon beradi. 
Shu bilan birga, badiiy shakl nisbiy mustaqillikka ega hamdir. 
Ma’lumki, har bir davr adabiyotida qo'llanilib kelayotgan, o ‘quvchi 
omma uchun tushunarli boMgan va o ‘zining nisbatan turg‘un 
ko‘rsatkichlariga ega bo'lgan shakllar mavjud. Shunga ko‘ra, 
san’atkor ifodalashni ko'zda tutgan mazmunni o ‘sha shakllar 
doirasiga sig‘dirishga intiladi. Masalan, sahna uchun asar yozayotgan 
ijodkor uni pardalarga, ko‘rinishlarga bo'ladi, syujet voqealarini 
ijro vaqtiga sig'diradi, dialoglarni sahna ijrosi uchun mos holga 
keltiradi, ularni remarkalar bilan ta’minlaydi va h.k.