Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

bo‘lmay, qo‘yilgan problemani badiiy idrok etishga eng optimal 
imkoniyat berishi zarur; ikkinchidan, obrazlar sistemasi, har bir

---

obrazning bu sistemada tutgan mavqei, konflikt turi, kompozision 
qurilish, janr — bular hammasi problema va tendensiya talabidan 
kelib chiqadi.
Shu o'rinda masalaning ikkinchi muhim jihatiga e’tibor zarur: 
badiiy asardagi shakl komponentlarining har biri mazmun 
komponentlaridan konkret bittasi bilan bevosita bog‘lanadiki, bu badiiy 
asarda shakl va mazmunning birligini namoyish etadi. Mavzuni badiiy 
tadqiq uchun olingan hayot materiali desak, u holda ayni shu 
materialni uyushtirish syujet zimmasiga tushadi. Muallifni o ‘ylatgan 
problema asar konfliktida o'z aksini topsa, uning g'oyaviy-hissiy 
bahosi ko‘proq kompozisiyaning muhim unsuri bo‘lmish obrazlar 
tizimida bo‘rtib ko'zga tashlanadi. Nihoyat, muallifning badiiy hukmi
— badiiy konsepsiyaning tashkil etilishi va ifodalanishida kompozitsiya 
hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Ma’lumki, badiiy asar mazmuni 
ko‘p qatlamli hodisa bo'lib, ulardan ikkitasi — aktual va tub estetik 
qatlamlar universal xarakterga ega. Aktual qatlam deyilganda asarning 
ijtimoiy-siyosiy mohiyati tushuniladiki, u bevosita asar yaratilgan 
davrning ijtimoiy-siyosiy maqsadlariga qaratiladi. Ijodkor muayyan 
bir davr kishisi, u zamonasining muammolaridan forig‘ bo‘lolmaydi, 
atrofida yuz berayotgan hodisalarga o ‘zining g‘oyaviy-hissiy 
munosabatini bildiradi, baski, asarida ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy- 
ma’rifiy g'oyalami oldinga suradi, asari bilan o‘z zamonasiga muayyan 
ta’sir o'tkazish maqsadini ko'zlaydi. Biroq aktual mazmun uni aktual