Diniy ekstrеmizm va tеrrоrizmga қarshi kurashning ma’naviy-ma’rifiy asоslari fanidan maruza matnlari

Diniy ekstremistik tashkilotlar faoliyati. Mintaqamizda faoliyat yuritishga intilgan uyushmalar kshcherida eng avvalo «Is-lom lashkarlari», «Adolat», «Tablig’chilar», «Akromiylik», «O`zbekiston islomiy h’arakati» kabilarni aytibo`tish mumkin. Ularning ba’zilari butunlay yo`q qilingan bo`lsa, ayrimlari-ning qoldiqlari bugungi kunda boshqa h’arakat, tashkilotlar tarkibiga singib ketganini ta’kidlash zarur. Xususan, 1990— 1992 yillarda Namangan viloyatida «Adolat» h’arakati faolla-ri 20—30 kishidan iborat guruh’lar tuzib, h’uquq-tartibot ido-ralari vazifalarini o`z zimmalariga olishga h’arakat qildilar. Odamlarni asossiz ravishda u yoki bu jinoyatlarda ayblash, shariat qoidalariga asoslangan h’olda kishilarni gunoh’kor deb e’lon qilish orqali turli jazolarni qo`llashga h’arakat qilgan mazkur uyushma faoliyati 1992 yil aprel oyining oxirlarida butunlay tugatildi.
1996 yilda tashkil topgan «O`zbekiston islom h’arakati» («O`IH») tarkibiga 1992—1993 yillarda faoliyati tugatilgan qator Diniy-ekstremistik tashkilotlarning sobiq faollari kirgan, UIH a’zolari Birlashgan tojik muxolafati (BTM) tarafida Fuqarolar urushida ishtirok etdi. O`IH dala qo`mondonlari nizo h’al qilinishi jarayonida Tojikiston h’ukumati va BTM o`rta-sida imzolagan bitim shartlarini bajarishdan bosh tortdilar va ular Tojikistonni tark etib, Afg’oniston h’ududiga o`tib ketdilar.
Jah’onning qator mamlakatlarida O`IH rasmiy ravishda ter-rorchilik tashkiloti deb tan olingan. Chunonchi, u AQSh davlat departamenti tomonidan tayyorlangan va Kongress tasdiklagan xorijiy terrorchiliktashkilotlari ro`yxatiga kiritilgan. Shun-dan kelib chiqib, tashkilotning aniklangan barcha moliyaviy x,isoblari «muzlatilgan». Rossiya Federatsiyasi Oliy sudi va Bosh prokuraturasi h’am o`zining 2003 yil 14 fevraldagi qarori bi-lan uni terrorchiliktashkiloti sifatida e’tirof etgan.
Harakat Markaziy Osiyo h’ududida «Buyuk islom xalifaligi»-ni tiklashni, unga musulmonlar yashaydigan Kavkaz va Rossiya Federatsiyasining Volgabo`yi respublikalarini h’am qamrab olish maqsadini ilgari suradi. Unga erishishda qo`poruvchilik, terror-chilik h’arakatlarini amalga oshirish, h’arbiy h’arakatlar uyushti-rish, odamlarni garovga olish orqali O`zbekistondagi ichki siyo-siy vaziyatni beqarorlashtirish asosiy vazifa qilib belgilangan. 2001 yildaterrorizmga qarshi ittifoqning Afg’onistonda boshlagan jangovar amaliyotlari natijasida O`IH ning aso-siy kuchlari va bazalari yo`q qilindi. Harakat tuzilmasi bu-tunlay barbod qilindi xamda uning jangovarlik qobiliyati susaytirildi.