Dinlari tarixi
Download 1.6 Mb. Pdf ko'rish
|
Dunyo dinlari tarixi 11 sinf
- Bu sahifa navigatsiya:
- MA’LUMOT UCHUN
|
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
65 XX–XXI ASRLARDA TARIQATCHILIK 14-15-§ XX-XXI ASRLARDA TASAVVUF TA’LIMOTI Мusulmon dunyosining deyarli barcha mamlakatlarida turli tasavvufiy tariqatlar vakillari faoliyat yuritayotganini ko‘rish mumkin. Pokiston va Hindiston hududlarida tarqalgan tariqat- larning urf-odatlarida yoga, buddaviylik, hinduiylik va qadimgi hind falsafasining ta’siri mavjud. Barlaviya, Mehmandiya va boshqa qator tariqatlarda qadimgi hind falsafasidagi «tanosux» (ruhning ko‘chib yurishi) g‘oyasi keng o‘rin olgan. Ular namoz yoki zikr vaqtida yuqoridan bir joyni bo‘sh qo‘yadilar va unga Muhammad Payg‘am- bar ruhi kelib o‘rnashadi, deb hisoblaydilar. Masjidlari- ning qibla tarafida esa o‘z tariqatlarining asoschisi yoki pirlarining qabri joylashgan bo‘lib, namozdan avval va keyin uni tavof qiladilar. Bunday holatlar islom dini ta’li- motiga to‘g‘ri kelmaydi. Hozirgi paytda dunyoning ko‘p mamlakatlarida, Ame- rika Qo‘shma Shtatlaridan to Avstraliya arxipelagigacha MA’LUMOT UCHUN Hozirgi kunda dunyoning ko‘pgina mamlakatlarida Bahouddin Naqshband (1318–1389) va u asos solgan Naqshbandiya tariqati katta nufuzga ega. BUGUN DARSDA QUYIDAGILAR BILAN TANISHASIZ: 1. XX-XXI asrlarda tasavvuf ta’limoti. 2. Adashgan so‘fiy guruhlarga xos xususiyatlar. 3. Tasavvuf va soxta tariqatchilik o‘rtasidagi farq. 66 bo‘lgan hududda Bahouddin Naqshband va Naqshban- diya tariqatini bilishadi va hurmat qilishadi. Nima uchun shunday? Chunki Bahouddin Naqshband, avvalo, islom dini shariati mezonlarini mahkam ushlagan va ularning buzilishiga yo‘l qo‘ymagan. Ikkinchidan, u chin insoniy g‘oyalar va fazilatlarni ilgari surgan, jamiyatning turli va- killari o‘rtasida futuvvat – javonmardlik rishtalari paydo bo‘lishiga turtki bo‘lgan. Buning ortida odamlar bir-bir- lariga moddiy va ma’naviy yordam bera boshlaganlar, hayotdagi qiyinchilikni hamjihatlikda yengib o‘tib, shod- liklarni ham birga baham ko‘rganlar. Bularning barchasi Bahouddin Naqshband jamiyatda barpo qilmoqchi bo‘lgan birodarlik, birdamlikning ay- nan o‘zi edi. Uning «Ko‘ngling Allohda bo‘lsin, qo‘ling mehnatda», degan shiori hunarmand, dehqonlarda dinga, dindor va tariqatchi so‘fiylarda mehnatga nisbatan ijobiy munosabat paydo qilgan. Bu, o‘z navbatida, odamlar tur- mush tarzining ko‘tarilishiga ham xizmat qilgan. «Ey Parvar- digorim, ey Yori aziz, agar jannating tama- sida toat qila- digan bo‘lsam, jannatingdan benasib et, agar do‘zaxingdan qo‘rqib ibo- dat qiladigan bo‘lsam, meni do‘zax o‘tida kuydir – ming- ming roziman! Ammo agar Sening jamoling- ni deb tunlarni bedor o‘tkazar ekanman, yol- voraman, meni jamolingdan mahrum etma!» Download 1.6 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|