Диссертация билан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг Асосий кутубхонасида танишиш мумкин

Муаммонинг ўрганилганлик даражаси. Маълумки, тилшуносликда соҳа атамаларининг турли жиҳатларини ёритишга доир анчагина изланишлар олиб борилган. Ушбу муаммоларни тадқиқ этишга тилшунослардан Н.Дмитриев, Н.Баскаков, А.Реформатский, В.Даниленко, Н.Маматов, С.Иброҳимов, М.Абдиев ва бошқалар муносиб ҳисса қўшдилар.

Ўзбек тилшунослигида пазандачилик лексикасини Н.Икромова ўрганган. У асосан Тошкент шаҳри шевасидаги таом номларини ўз тадқиқотига киритган. Ваҳоланки, шуни унутмаслик керакки, ўзбек тили энг кўп диалектларга эга бўлган ва кенг ҳудудга тарқалган тиллардан биридир¹. Шу сабабли ҳам Қорақалпоғистон ўзбек шеваларидаги таом номларини, шунингдек, уларнинг маросимлар билан боғлиқ бўлган хилларини ўрганиш тил лексик таркиби, унинг грамматик доираси ва тил тарихи учун ҳам катта аҳамиятга эга.

Қорақалпоғистондаги ўзбек шеваларини ўрганган А.Ишаев², Э.Ўрозов³, Й.Иброҳимовларнинг⁴ ишларида ҳам айрим таом номлари ҳақида маълумотлар берилган.

Таом номлари нафақат тилшуносларни, балки бошқа соҳа мутахассисларини ҳам қизиқтира бошлади. Жумладан, тарихчилар ҳам ўзбек халқининг урф-одатлари, турмуш тарзи, маданиятининг ўзига хослигини ўрганиш мақсадида таом номларини этнографик лексиканинг бир қисми сифатида ўрганишга интилдилар. Шундай ишлардан К.Шониёзов⁵ ва таом номларини тарихий-этнографик жиҳатдан ўрганган М.Қурбоноваларнинг⁶ тадқиқотини айтиб ўтиш жоиз.

Ўзбек таомларининг турлари ва уларнинг тайёрланиш усуллари бўйича оммабоп китоблар ҳам нашр қилинган⁷.

Диссертация ишининг илмий-тадқиқот ишлари режалари билан боғлиқлиги. Диссертация Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг тилшуносликка оид комплекс тадқиқотлар доирасида амалга оширилган.

Тадқиқот мақсади. Диссертациянинг мақсади Қорақалпоғистон ўзбек шеваларидаги таом номларини ўрганиш, лисоний таҳлил қилиш, бу соҳадаги барча лексик бойликларни қамраб олиш ва ҳудудий жиҳатларини аниқлашдан иборатдир.