Диссертация илмий раҳбар: Б. Х. Ходжаев, педагогика фанлари доктори, профессор наманган 2022 2

3.1.3-жадвал 
Бўлажак ўқитувчининг касбий фаолият соҳалари, ижтимоий-педагогик 
компетентлик компонентлари ва “Ижтимоий педагогика” модули 
мазмуни ўртасидаги ўзаро алоқадорлик 
 
Ўқитувчининг 
касбий 
фаолият 
соҳалари
Ижтимоий-педагогик 
компетенция 
компонентларининг 
кўрсаткичлари гуруҳи
―Ижтимоий педагогика‖ модулининг 
такомиллаштирилган мазмуни
Тарбиявий
- ўқувчиларни ижтимоий 
тарбиясини ташкил қилиш;
ижтимоий тарбия усуллари 
ва воситаларини танлаш;
ижтимоий 
тарбия 
жараѐнини режалаштириш 
ва прогнозлаш.
- ижтимоий-педагогик фаолиятнинг гуманистик 
йўналиши;
боланинг ижтимоий ривожланиши;
ўқувчиларнинг ижтимоийлашуви;
болаларининг 
психофизиологик 
хусусиятлари;
тарбиянинг 
педагогик 
қонуниятлари 
ва 
тамойиллари;
болаларни 
тарбиялаш, 
ижтимоийлашув 
ва 
ижтимоий ривожланиш жараѐнларини таққослаш.
Ташкилий-
коммуникатив
- синфда 
ва 
ундан 
ташқарида болалар билан 
самарали муносабатларни 
ўрнатиш 
қобилияти;
катталар ва болаларнинг 
биргаликдаги фаолиятини 
ташкил этиш;
ота-оналар 
билан ҳамкорлик ва ўзаро 
муносабатлар.
- мулоқот ва педагогик мулоқот;
педагогик 
мулоқот кўникмаларини ривожлантириш бўйича 
тренинг;
мулоқот усулларини ишлаб чиқиш бўйича 
вазифалар: 
―Мен-баѐн‖, 
―бошқача 
ибора‖, 
―ҳиссиѐтларни 
акс 
эттириш‖, 
―хулосалаш‖, 
―тушунтириш‖, ―эмпатик тинглаш‖;
талабаларнинг 
ота-оналари билан ҳамкорлик дастурларини ишлаб 
чиқиш;
оила билан ишлашнинг ноанъанавий 
шакллари (когнитив, интеллектуал, ташкилий-
фаолиятли ўйинлар, викторина ўйинлар)
; 
таълим 

---

127 
жараѐнининг барча субъектларининг ижтимоий-
педагогик ўзаро мунгосабатлари методикаси 
образовательного процесса.
Коррекцион
- амалий 
фаолиятни 
назарий билимлар билан 
таққослаш 
қобилияти;
талабаларнинг ижтимоий 
муаммоларини аниқлаш ва 
ташхислаш;
ўқувчиларга 
ѐрдам 
кўрсатишда 
мутахассисларнинг ўзаро 
муносабатларини ташкил 
этиш қобилияти
- ўқувчиларнинг 
асоциал 
хатти-ҳаракатлари; 
болалардаги меъѐрдан оғишнинг олдини олиш ва 
тузатиш; бола ҳуқуқини ҳимоя қилиш; хатар гуруҳи 
ва асоциал оилалар билан ишлашни режалаштириш; 
мазкур оилалар билан контактли муносабатни 
ўрнатиш методикаси.
 
Ўқитувчининг мактабдаги касбий фаолияти соҳалари, ижтимоий-
педагогик компетентлик компонентлари ва ―Ижтимоий педагогика‖ 
модулининг мазмуни ўртасидаги ўзаро алоқадорликдан талабаларнинг 
педагогик амалиѐтини ўтказиш жараѐни самарали фойдаланиш имконини 
берди. Амалиѐтни ўташ жараѐнида биринчидан, назарий машғулотлар 
жараѐнида олинган билимларни қўллаш учун шароит яратиш, иккинчидан, 
―Ижтимоий 
педагогика‖ 
модули 
мазмунини 
такомиллаштириш 
йўналишларини белгилаш, ўқитиш шакл, метод ва воситаларини 
такомиллаштириш имкониятига эга бўлинди. Уч ҳафталик ўқув (ижтимоий-
педагогик) амалиѐти ―Ижтимоий педагогика‖ модули ўрганилганидан сўнг 
амалга оширилди. Ўқув амалиѐти бўлажак ўқитувчининг касбий-шахсий 
ривожланиши компоненти сифатида белгиланди. Мазкур амалиѐт таълим 
муассасасида назарий машғулотлар ва мустақил ишлаш ўртасидаги боғловчи 
бўғин ҳисобланади. Амалиѐт дастурини ишлаб чиқишда аралаш таълим 
шароитида бўлажак ўқитувчиларнинг ижтимоий-педагогик компетентлигини 
ривожлантириш моделига таянилди.
Талаба-амалиѐтчиларга топшириқлар бериш орқали тадқиқот олдига 
қуйидаги вазифалар қўйилди: назарий билимларни чуқурлаштириш ва 
такомиллаштириш ҳамда уларнинг амалий фаолият билан алоқасини 
ўрнатиш; касбий кўникма ва малакаларини (коммуникатив, ташкилий, 
диагностик) ривожлантириш, бўлажак ўқитувчининг касбий фаолиятида унга 
зарур бўлган шахсий сифатларини ривожлантириш.

---

128 
Ўқув амалиѐти жараѐнида биринчи ва иккинчи тажриба гуруҳларида 
ижтимоий-педагогик компетентликни ривожлантиришнинг учта, яъни 
мотивацион, касбий-фаолиятли, касбий-шахсий компонентни амалга ошириш 
учун педагогик шартлар синовдан ўтказилди. Аниқлаштирувчи тажриба-
синов ишлари учун асос бўлган диагностик методлардан тажриба-синов 
ишларининг назорат босқичида бошқа илмий тадқиқот усуллари билан 
биргаликда фойдаланилди.