Диссертацияси илмий раҳбар: Доцент Абдуллаев А. Қўқон 2010 ҚИСҚартмалар дтс давлат таълим стандарти

ТРЕККИНГ – олпинистлар райони бўмаган жойлар бўлиб, нисбатан қийнчилиги мавжуд 3000-6000 м.ли музликларни ўтишдек позодлар тушунилади.
ТРИАТЛОН (уч кураш) таркибида сузиш, велосипелла кросс ва югуриш киритилган. Мусабақа турлар орасда танаффусиз бир кунда ўтказилади. Халқаро спорт амалиётида қўлланиладиган классик триатлон ўз таркибига: сузиш – 3,8 км.га, велокросс – 180 км.га, югуриш 42 км (классик марафон масофаси) киради. Кўпроқ тарқалган мусобақа дастури 1 км.га сузиш, 50 км.га велокросс, 25 км.га югуриш ёки сузиш – 1,5 км., велокросс – 40 км., югуриш – 10 км.дан иборат.
УШУ – қадимги Хитой гимнастикаси, қатор соғломлаштириш комплексларидан бошлаб то жанг санэатигача бўлган стиллари мавжуд. Ушу Хитойнинг мактаб таълими тизими дастурига киритилган, айрим ОЛий ўқув юртларида ҳам ўқитилади. Ушбу турли хил қўринишдаги машқларни ўзида мужассамлаштирган, уларни қурол билан, қуролсиз, шериги билан – жуфт бўлиб, ўзи алоҳида бажириши мумкин. Икки хилдаги ушу мактаблари мавжуд – ташқи ва ички мактаблар.
Ташқи мактаблар қаттиқ ва куч ҳаракатлари, тезлик реакцияси, эгилувчанлик, реактив сакрашлар машқ қилинади.
Ички мактаблар майин, маҳобатли, сокин ҳаракатларни бажаришни, улар ўйинлар (рақслар)га яқин бўлиб машғулотлар мазмунининг асосини ташкил қилади. Изометрикга ўхшаш, маромли, сокин ҳаракатлар ҳозирги кунда ғарб мамлакатларига кенг тарқалди.
ФИТНЕС-АЭРОБИКА. Фитнеснинг маъноси – кўпчиликнинг фикрича бу аэробика инсонни жисмоний ва ментал саломатлигига олиб борувчи ҳаёт тарзидир. Аэробика фитнеснинг бир қисми ҳисобланади. Ҳозирги замон аэробикаси йўналишларини турли ҳиллиги билан фарқланади.

1. 
   “Тана скульптураси” – резина ленталар билан ўйинга тушиш машғулотларидир.
   
2. 
   “Кардиофанк” – юракни мустахкамлаш (мослама)лардаги махсус машғулотлар.
   
3. 
   “Степ” – махсус плотформа (мослама)лардаги махсус машғулотлар.
   
4. 
   “АКВА” – сувда машқ қилиш; Джасесайз – джаз ритмидаги рақслар.
   
5. 
   «Каланетика» - статик режимда бажариладиган жисмоний машқлар комплекси. Машқнинг учдан бир қисми умуртқани чўзиш, орқасига қайриш, белнинг ва оёқнинг орқа қисмидаги мушакларни чўзиш, тортишга бағишланган машқлар.
   

Юқорида қайд қилинган турли хилдаги соғломлаштириш тренеровкалари қаторига охирги йилларда келиб қатор фитнес-янгилик пайдо бўлди, улар;

1. 
   Памп – вазни 2 кг.дан 18 килограммча бўлган штанга билан куч аэробикаси. Машқ мусиқа ритми остида тўхтамасдан 45 мин. давомида бажарилади. Ўйин элементлари комплекслар таркибида мавжудлиги истисно эмас. Машқланиш эффекти бу аэробикада юқори бўлишига қарамай бундай тренировкалар фақат жисмоний тайёргарлиги юқори саналган, ҳисобланганлар учунгина рухсат этилади.
   
2.