Дорихона муассасаларининг ўз маблағларини шаклланиши

Бозор иқтисодиёти шароитида янги ташкил этилаётган корхоналар ўзининг молиявий ва моддий ресурсларини мустақил шакллантиради. Бундай ресурслар, одатда, дорихона таъсисчилари томонидан ўз хусусий мулкларини устав капиталига улуш сифатида қўшиш билан яратилади.

Устав капитали – ҳуқуқлар ва имтиёзларни олиш учун дорихоналар томонидан таъсис ҳужжатларига мувофиқ қўшилган (тўланган) ҳамда корхонанинг хўжалик фаолиятини амалга ошириш учун зарур бўлган моддий бойликлар, пул маблағлари ва харажатлар мажмуидир.

Устав капитали – ҳуқуқлар ва имтиёзларни олиш учун дорихоналар томонидан таъсис ҳужжатларига мувофиқ қўшилган (тўланган) ҳамда корхонанинг хўжалик фаолиятини амалга ошириш учун зарур бўлган моддий бойликлар, пул маблағлари ва харажатлар мажмуидир.

Устав капиталини ташкил қилиш учун амалдаги қонунлар ва таъсис ҳужжатлари асосида, амалга оширилади.

Устав капиталига хисса шаклида қўшиладиган моддий ва номоддий активлар таъсисчилар келишувига ёки юридик шахс ижроя органининг қарорига кўра баҳоланади ва ҳисобга олинади.

Демак Устав капитали (фонди) ташкил қилиш вақтида унинг таъсис ҳужжатларида белгиланган миқдорда фаолият кўрсатишини таъминлаш учун қатнашчилар (мулкдорлар) мол-мулкдага улушларининг (пул бирлигидаги) йиғиндисини ифодалайди.
Дорихонада пул муносабатлари тизими, аҳолига нақд пулга, сўмга сотилган товарлар, ишчи ва ходимларга ойлик маош ҳисоби, таъминотчилар, ҳаридорлар билан пул ўтказиш бўйича ҳисоблар, давлат бюджети, банклар билан турли хилдаги хизматлар бўйича ҳисоблардан ташкил топади.

Барча мулк шаклидаги корхоналарда капитал, резервлар ва тақсимланмаган фойда бўйича бухгалтерия ҳисобининг вазифалари қуйидагилардан иборат.

Барча мулк шаклидаги корхоналарда капитал, резервлар ва тақсимланмаган фойда бўйича бухгалтерия ҳисобининг вазифалари қуйидагилардан иборат.

1. Устав капиталини шаклланиши ва ундан фойдаланишни назорат қилиш.

2. Дорихоналарда капиталнинг шаклланиш босқичлари ва акциялар турлари бўйича ахборот тўплаш.