E berdimuratov, Q. Allanazarov, G. Patullaeva qaraqalpaq tili

Úlgi: Bizler haywanat baǵında barlıq haywanlardı (nelerdi?) kórdik. Men pil (neni?) kórdim.

223. 
     shınıǵıw. Tabıs sepliginiń tiyisli jalǵawların qoyıp kóshirip jazıń.
     

1. Búgingi is... erteńge qoyma. 2. Jaman joldas... jamanlar. 3. Kóplegen qonaq... atqaradı. 4. Jigit... maydanda sına. 5. Qoyan... qamıs óltirer, er... namıs óltirer. 6. Kóp... jamanlaǵan kómiwsiz qaladı.


Tapsırma. «Men súygen ertek qaharmanı» degen temada tekst dúziń. Tabıs sepligindegi sózlerdiń astın sızıń.

§60. Shıǵıs sepligi

223. 
     shınıǵıw. Oqıp shıǵıń. Qara hárip penen jazılǵan atlıq sózlerge sorawların qoyıń.
     

1. 
   Ayǵabaǵar gúlindey sarǵayıp, quyash shıǵa bergen gezinde olar Kegeyliden ótti. (T. Q.)
   
2. 
   Aynaxan poezddan túskende kútip turǵan adamlar qayta-qayta qaradı. (X.S.) 3. Jálmen qaltasınan qol oramalın alıp, ol kishkene murnın qayta-qayta sıpırdı. 4. Dostıńnan janıńdı ayama. (J.A.) 5. Qubla jaqtan ıssı jel esip tur. (A.B.)
   

Shıǵıs sepligindegi atlıq sózler kimnen?, neden?, qaydan? degen sorawlarǵa juwap beredi, zattıń, is-hárekettiń shıǵısın bil- diredi. Gápte tolıqlawısh xızmetin atqaradı. Mısalı: Azattan (kimnen?) esitkenlerimdi aytıp otırman. Aǵashtan (neden?) islengen zatlar kóp. Balıqlar saǵaǵınan (neden?) dem aladı. Eger shıǵıs sepligindegi atlıq sózler is- hárekettiń shıǵısın bildirip, qaydan? degen sorawǵa juwap berse, gápte pısıqlawısh xızmetin atqaradı. Mısalı: Men qaladan (qaydan?) keldim. Gúlziyba izlegen kitapların
kitapxanadan taptı.

2. 
   — Qaraqalpaq tili, 5-klass
   

145

223. 
     shınıǵıw. Kóp noqattıń ornına shıǵıs sepliginiń tiyisli jalǵawların qoyıp kóshirip jazıń. Sorawların qoyıń.
     

1. Sara mektep... erte keldi. 2. Men bul kitaptı Aygúl... aldım. 3. Ol anası... búgingi jumısların bilip aldı. 4. Kitap... úyge berilgen tapsırmaların jazdı.

5. 
   Búgin elektron pochtam... dostımnıń xatın izledim.
   
6. 
   Insan kóp nárseni ustazı... úyrenedi.
   

Tapsırma. Kóshirip jazıń. Shıǵıs sepliginde turǵan atlıq sózlerdiń astın sızıń. Tiyisli sorawların qoyıń. Qaysı aǵzanıń xızmetin atqarıp turǵanın túsindiriń.

1. 
   Óshińdi al dushpanıńnan, Kúshińdi jıyna jasıńnan.
   
2. 
   Atańnan pándi-násiyat, Hámmeden de usı zıyat. (Berdaq)